Kiedy liczba przypadków COVID-19 ciągle rośnie, wielu z ludzi już wcześniej zdecydowało się nosić maski, kiedy wychodzą z domów. Jednak najważniejsze jest pytanie – czy one w ogóle działają?

Informacje i przewodniki dotyczące masek na twarz są mocno zróżnicowane, jeśli chodzi o departamenty zdrowia poszczególnych krajów. Światowa Organizacja Zdrowia obecnie rekomenduje maski dla ludzi, którzy kaszla czy kichają, a także dla tych, którzy zajmują się osobami, które są lub mogą być zarażone COVID-19.

W niektórych miejscach na świecie, jak w Lombardii, w której była największa ilość ofiar nowego koronawirusa, noszenie masek jest obowiązkowe. W Polsce przepis ten wchodzi w życie od najbliższego czwartku – 16 kwietnia, ale np. w krajach jak Wielka Brytania takie nakazy nie obowiązują. Natomiast amerykańska agencja rządowa Centers for Disease Control and Prevention 3 kwietnia wydala rekomendacje, żeby nosić zakrycia twarzy zrobione z rożnego rodzaju materiałów, a nawet dostarczyła instrukcje, jak taką  maskę zrobić w domu.

Jedną z przyczyn, dlaczego rekomenduje się maski wykonane w warunkach domowych, jest potrzeba zarezerwowania ograniczonych zasobów medycznych dla pracowników szpitali i ogólnie osób będących na pierwszej linii frontu w walce z koronawirusem. Jak wiemy, niektórzy pracownicy medyczni skazani są na improwizowane maski lub przyłbice dostarczane przez szereg organizacji pozarządowych. W zasadzie w każdym kraju na świecie nie ma wystarczającej ilości materiałów dla medyków, ratowników, pielęgniarek, etc.

Cześć z pracowników medycznych decyduje się również na ozywanie materiałowych maseczek, jednak – według Rainy MacIntyre z University of New South Wales w Sydney – nie spełniają one swojej roli.

W roku 2015, MacIntyre wraz ze swoim zespołem, przeprowadziła szereg testów klinicznych, porównujących materiałowe maski z medycznymi. Zespól naukowców dostarczył do 1607 pracowników zdrowia z 14 szpitali w Hanoi we Wietnamie zarówno jednorazowe maski medyczne, jak i materiałowe, które mogą być prane na koniec dnia. Okazało się, że osoby, które nosiły maski materiałowe, były w znaczny sposób bardziej narażone na złapanie wirusów.

Ale co z resztą nas? Próbując odpowiedzieć na to pytanie Paul Hunter z University of East Anglia przyjrzała się 31 opublikowanym badaniom na temat skuteczności maseczek na twarz.

Cóż, ogólnie rzecz biorąc, dowody sugerują, że noszenie masek i innego rodzaju rzeczy zasłaniających twarz przynosi niewielkie korzyści. Są one dobre dla osób chorych, aby nie rozprzestrzeniały wirusa, ale i tutaj dowody są słabe i niejednoznaczne, mówi Hunter.

“Nasze spojrzenie jest takie, że istnieją pewne dowody na to, że dają one ochronę w pewnym stopniu, ale to nic nadzwyczajnego”, kontynuuje Hunter. “Stąd wciąż tak naprawdę nie wiemy, czy maski w społeczeństwie będą skutecznie działać”.

Hunter uważa, że jest wystarczająco dużo powodów na to, aby maski nosiły przede wszystkim osoby, które maja największe kontakty społeczne, takie jak pracownicy publicznego transportu, supermarketów czy osoby, które tymczasowo wchodzą w środowisko, które jest wysoko narażone na zarażenie, jak odwiedziny w szpitalach.

MacIntyre uważa, że dopóki więcej medycznych maseczek nie będzie dostępnych publicznie, to domowo wykonane maseczki materiałowe są warte tego, aby je nosić na zewnątrz.

Jeśli zamierzasz nosić materiałową (wykonana przez siebie) maskę, należny pamiętać o ważnych rzeczach, mówi MacIntyre. Efektywna maska to taka, która pasuje idealnie wokół nosa, ust oraz szczęki tworząc szczelną przestrzeń i nie pozwala na dostanie się powietrza z boków. Powinna także posiadać filtr, który możne zatrzymywać cząsteczki zawierające wirusy.

Okazuje się, że wyjątkowo dobre do tego są worki do odkurzaczy. Tak wynika z badań z 2013 roku, w których używano rożnych materiałów będących w użytku domowym, które miały możliwość filtrowania aerozoli zawierających bakterie i wirusy. Niezłą efektywność wykazały również ściereczki kuchenne, a materiały jak jedwab czy len wypadały bardzo słabo.

Jeśli nosimy maskę to istotnym jest, aby nosić ją w odpowiedni sposób. Jest bardzo łatwo zakazić własna maskę poprzez jej dotykanie czy ponowne używanie, np. bez prania (jeśli jest z odpowiedniego materiału). Ponadto noszenie maski może powodować fałszywe poczucie bezpieczeństwa. Trzeba pamiętać, że nosząc maskę, dalej możemy zostać zarażeni. Nie zapominajmy o częstym myciu rak. Jest to bardzo istotny aspekt niezależnie od tego, czy nosimy maskę czy nie.

Nawet jeśli będziemy stosować się do wszystkich zaleceń co do masek, to nie jest jasne czy szerokie używanie maseczek będzie miało znaczący wpływ na zmniejszenie rozprzestrzeniania się wirusa. WHO mówi, że jest to “współpraca z partnerami badawczymi, aby w lepszy sposób zrozumieć efektywność i wystarczalność maseczek niemedycznych”. Do tego na koniec dodaje MacIntre, że “po prostu nie ma dużej ilości dowodów dotyczących skuteczności używania maseczek w społeczeństwie”.

Nasza organizacja przygotowała filmik dotyczący zachowania podstawowych zasad związanych z pandemia COVID-19. Zobaczcie poniżej:

Źródło: New Scientist