Została zidentyfikowana po raz pierwszy rozległa sieć połączeń nerwowych, aktywująca się, gdy puszczamy wodze naszej wyobraźni. Według naukowców jej zrozumienie, czyli poznanie mechanizmów tworzenia obrazów mentalnych, na których opiera się ludzka kreatywność, stwarza nadzieję na odtworzenie pewnego dnia tych samych procesów twórczych w maszynach.

Po raz pierwszy zespół naukowców odkrył, gdzie i w jaki sposób rozwija się w mózgu wyobraźnia – zdolność umysłu pozwalająca człowiekowi wymyślać maszyny, tworzyć dzieła sztuki, czy chociażby wykazywać się wyjątkową elastycznością w zachowaniu. Jak ilustruje artykuł opublikowany stosunkowo niedawno na łamach Proceedings of the National Academy of Sciences, siedlisko wyobraźni tworzy sieć neuronowa rozciągnięta na wiele obszarów mózgu, których podzbiór zawiera konkretne informacje odnoszące się do przetwarzania szczególnych i różniących się od siebie obrazów mentalnych.

Badania w dziedzinie neurobiologii w ostatnich latach skupiały się w większej mierze na statycznych reprezentacjach mentalnych, niż na związanych z nimi procesach umysłowych. I tak okazało się na przykład, że obrazy wizualne (włączając sny) stanowiące wynik percepcji wzrokowej, mogą być “odszyfrowywane” na podstawie aktywności w korze wzrokowej.

Wyniki te pozwoliły wysunąć hipotezę, że te same rejony mózgu, które zarządzają reprezentacjami na poziomie percepcji zmysłowej są zaangażowane w procesy wyobraźni, które właśnie z nich biorą początek. Jednakże nadal nie było wiadomo, w jaki sposób umysł przetwarza te reprezentacje, tzn. jak na przykład uzyskuje wyobrażenie szerszenia z głową byka w oparciu o istniejące w jego zasobach obrazy tych dwóch zwierząt.

W przedmiotowym badaniu poproszono piętnastu ochotników, aby wykonali cztery różnego rodzaju zadania umysłowe, polegające m. in. na wyobrażaniu sobie abstrakcyjnych kształtów wizualnych i następnie łączeniu ich mentalnie w nowe, bardziej złożone, lub odwrotnie, na mentalnym rozbijaniu obrazu na poszczególne części. Podczas testów analizowano aktywność mózgu uczestników badania za pomocą funkcjonalnego rezonansu magnetycznego.

Analiza wyników wykazała istnienie sieci korowej i podkorowej rozmieszczonej na dużym obszarze mózgu, odpowiedzialnej za zarządzanie wyobraźnią. Ponadto, w wyniku porównania modeli aktywacji poszczególnych obszarów mózgu podczas wykonywania przez wspomnianych ochotników różnego rodzaju zadań, naukowcy potwierdzili hipotezę, że niektóre jego rejony zawierają informacje dotyczące konkretnych procesów umysłowych oraz że modele te mogą ewoluować w czasie, równocześnie z przetwarzaniem reprezentacji mentalnych.

“Otrzymane wyniki umożliwiają nam lepiej uświadomić sobie różnice w organizacji naszego mózgu i innych gatunków zwierząt”, mówi Alex Schlegel z Dartmouth College w miejscowości Hanover (Stany Zjednoczone), jeden z autorów artykułu. “Zrozumienie tych różnic pozwoli znaleźć odpowiedź na pytanie, skąd pochodzi kreatywność człowieka i być może odtworzyć te same procesy twórcze w maszynach”.

Źródło: Proceedings of the National Academy of Sciences