To spektakularne zdjęcie przedstawiające gromadę gwiazd Messier 47, zostało wykonane z wykorzystaniem instrumentu Wide Field Imager, zainstalowanego na teleskopie MPG, należącym do międzynarodowej organizacji o nazwie Europejskie Obserwatorium Południowe. Zostało ono powołane w 1962 roku w celu budowy i utrzymywania obserwatoriów astronomicznych na półkuli południowej. Wspomniany teleskop znajduje się w Obserwatorium La Silla w Chile. Przedstawiona na zdjęciu otwarta gromada gwiazd jest zdominowana przez gwiazdy koloru niebieskiego, jednakże dla kontrastu znajdziemy w niej kilka czerwonych gigantów.

Messier 47 jest umiejscowiona około 1600 lat świetlnych od Ziemi, w Gwiazdozbiorze Rufy. Pierwsza notatka na jej temat pojawiła się w 1654 roku, dzięki włoskiemu astronomowi Giovanniemu Battista Hodiernie. Dopiero później została ona niezależnie odkryta przez Charlesa Messiera, który najwyraźniej nie posiadał wiedzy o wcześniejszych obserwacjach prowadzonych przez włoskiego kolegę.

Jakkolwiek jest ona jasna i łatwa do spostrzeżenia, to Messier 47 jest jedną z najmniej zagęszczonych gromad otwartych. Jedynie około 50 gwiazd jest widocznych w regionie, którego średnica nie przekracza 12 lat świetlnych. W porównaniu inne tego typu obiekty mieszczą tysiące gwiazd.

Messier 47 nie była zawsze łatwa do zidentyfikowania. W rzeczywistości od lat uznano ją za zaginioną, ze względu na fakt, że Messier błędnie zapisał jej koordynaty. Gromada została później ponownie odkryta i nadano jej inną nazwę – NGC 2422. Natura pomyłki Messiera oraz wiarygodne potwierdzenie, że Messier 47 i NGC 2422 to te same obiekty, zostały ogłoszone przez kanadyjskiego astronoma T. F. Morissa w 1959 roku.

Jasne niebiesko-białe kolory tych gwiazd oznaczają ich temperaturę – gorętsze gwiazdy przedstawiają się jako niebieskie, a chłodniejsze mają czerwonawą poświatę. Zależność pomiędzy kolorami, jasnością oraz temperaturą może być zwizualizowana z wykorzystaniem krzywej Plancka. Jednakże bardziej szczegółowe badanie kolorów gwiazd w oparciu o spektroskopię (nauka o powstawaniu i interpretacji widm powstających w wyniku oddziaływań wszelkich rodzajów promieniowania na materię rozumianą jako zbiorowisko atomów i cząsteczek), pozwala astronomom wiedzieć znacznie więcej – w tym jak szybko wiruje dana gwiazda oraz jaki jest jej skład chemiczny.

Na zdjęciu widać kilka jasnych czerwonych gwiazd – są to czerwone giganty, które są znacznie dalej w swoich krótkich cyklach życia, niż znacznie mniej masywne, ale za to długo żyjące niebieskie gwiazdy. Długość życia gwiazdy zależy głównie od jej masy. Masywne gwiazdy, zawierające o wiele więcej materiału niż nasze Słońce, mają krótkie życia, liczone w milionach lat. Z drugiej strony gwiazdy o mniejszej masie mogą lśnić przez miliardy lat. W przedstawianej gromadzie, gwiazdy są mniej więcej w tym samym wieku i posiadały pierwotnie ten sam skład chemiczny. Zatem masywne gwiazdy dojrzały i ewoluowały szybciej, stając się czerwonymi gigantami i to one pierwsze zakończą tam swój żywot.

Messier 47 pojawia się na niebie blisko innego klastra gwiazd – Messier 46. Jednakże Messier 47 znajduje się całkiem blisko Ziemi – jak było wspomniane – 1600 lat świetlnych, jednakże Messier 46 znajduje się w odległości 5500 lat świetlnych i zawiera znacznie więcej gwiazd – przynajmniej 500. Chociaż zawiera więcej gwiazd przedstawia się znacznie słabiej ze względu na większy dystans od naszej planety.

Sama Messier 46 może być uznana za starszą siostrę Messier 47, ze względu na szacowane jej powstanie około 300 milionów lat temu (w porównaniu do wieku 78 milionów lat omawianej gromady). W związku z tym, wiele z największych masywnych i najjaśniejszych gwiazd w Messier 46 zakończyło swój żywot i nie są już widoczne, a zatem większość gwiazd w tej gromadzie jest bardziej czerwonych i zimniejszych.

Powyższe zdjęcie Messier 47 zostało włączone do programu ESO Cosmic Gems.

Zbliżenie na gromadę gwiazd Messier 47, pokazujące szczegółowy obraz tego wyjątkowego i zarazem młodego obiektu.

Źródło: European Southern Observatory Grafika: European Southern Observatory