Mimo wielu poszukiwań nie znaleziono jeszcze księżyca krążącego wokół planety pozasłonecznej. Powołując się na nowe badania, może być to spowodowane faktem, że egzoksiężyce zostały wypchnięte z orbit wokół rodzimych planet i stały się niejako nowymi, miniaturowymi planetami, od niedawna nazywanymi “ploonetami” (od angielskich słów planet (planeta) i moon (księżyc). Nasz własny księżyc może pewnego dnia również zostać ploonetą.
Mario Sucerquia z University of Antioquia w Kolumbii wraz ze swoim zespołem przeprowadzili symulacje na modelach pokazujące interakcje pomiędzy księżycami pozasłonecznymi a gazowymi gigantami, wokół których mogłyby orbitować. Mówimy tu o gazowych światach o wielkości 0.5 do 1.8 masy Neptuna.
Astronomowie od kilku lat obserwują tzw. “gorące Jowisze”, które krążą wokół gwiazd w odległości podobnej do odległości Merkurego od naszego Słońca. Jednakże nie mogły one się uformować w takiej wielkości tak blisko gwiazdy, ponieważ temperatura spowodowałaby wypalenie się dużej ilości gazu na gazowym gigancie. Oznacza to, że musiały migrować w kierunku gwiazdy, co spowodowałoby właśnie problemy z jakimikolwiek księżycami, które posiadały. To automatycznie skierowałoby ich księżyce na własne orbity wokół danej gwiazdy.
“Zbliżające się gazowe giganty są bardziej narażone na utratę swoich księżyców z powodu silniejszej interakcji pomiędzy gwiazdą i planetą”, mówi Sucerquia. “Jest to w rzeczywistości zła wiadomość dla osób polujących na egzoksiężyce, ponieważ gazowe egzoplanety są znacznie łatwiejsze do odnalezienia”.
Sucerquia w badaniach odkrył, że około 44 procent egzoksiężyców zderzy się ze swoją rodziną planetą, a około 6 procent z nich zostanie pochłoniętych przez gwiazdę. Symulacja wykazała, że 2 procent księżyców pozasłonecznych zostanie wypchniętych całkowicie poza danych system planetarny.
Reszta z nich stanie się właśnie ploonetami. Około 54 procent z tych wybrańców skończy na orbitach daleko od rodzimej planety. Kolejne 14 procent odwrotnie – będzie wirować w pobliżu swojego pierwotnego domu. Mniej więcej 1/3 z nich przybierze orbity, które co jakiś czas przetną się z linią orbity pierwotnej egzoplanety.
“Siła pływowa Ziemi wynosi około 3 centymetry rocznie i stopniowo wypycha księżyc od nas”, mówi dalej Sucerquia. “Oznacza to, że nasza jedyna naturalna satelita jest potencjalnie kolejną ploonetą, jak tylko osiągnie niestabilną orbitę”.
Kiedy opuszczają ochronne pole magnetyczne swoich planet, bogate w lód egzoksiężyce będą wystawione na promieniowanie pochodzące z gwiazdy. Skutkiem tego będzie parował lód z ich powierzchni, co spowoduje powstanie ogona gazu i pyłu podążającego ich orbitami.
Tłumaczyłoby to dziwne obserwacje gwiazdy Tabby (Gwiazdozbiór Łabędzia), podczas których astronomowie widzieli duże, niewyjaśnione spadki w jej jasności. Spadki te pojawiają się tak nieregularnie, że jednym z pomysłów na wyjaśnienie były nawet obce megastruktury. Sucerquia ze swoim zespołem zasugerował, że to gaz i szczątki pochodzące z ploonet blokują światło gwiazdy.
“To dobra teoria, ale musi być dalej sprawdzana, ponieważ nic do końca tego nie potwierdza, zatem nie można tego uznać za rozwiązane”, powiedziała Tabetha Boyajian z Louisiana State University, która odkryła gwiazdę Tabby. Te wystrzelone z dotychczasowych orbit egzoksiężyce mogą również przechodzić przed tarczą gwiazdy i zasłaniać część światła. Innym pozostającym pytaniem jest – jak dużo gazu i szczątków “wyprodukowałby” taki księżyc pozasłoneczny… zanim całkowicie by zgasł. Pytań jak zawsze wiele 🙂
Źródło: Arxiv Grafika: T. PYLE/JPL-CALTECH/NASA
