Jako fundacja ORION Organizacja Społeczna / Instytut Ekologii Akustycznej wyrażamy kategoryczny i całościowy sprzeciw wobec przedłożonego projektu rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska zmieniającego rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (nr 1258 w Wykazie prac legislacyjnych Ministra Klimatu i Środowiska).
Wnosimy o całkowite wycofanie projektu z procesu legislacyjnego, nie zaś jego modyfikację. Przedstawiony projekt jest fundamentalnie sprzeczny z zasadami ochrony zdrowia publicznego, konstytucyjnymi prawami obywateli oraz obowiązującymi regulacjami prawnymi wyższego rzędu.
Rozporządzenie to – wg naszej wiedzy zainicjowane przez Ministra Sławomira Nitrasa z Ministerstwa Sportu i Turystyki – chce dodać do rozporządzenia (a dokładnie do załącznika) Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2014 r. poz. 112) karygodne zmiany. W tabeli „Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu” ma się pojawić odnośnik oznaczony „1a”, mówiący – „Wartości określone dla pozostałych obiektów i działalności będącej źródłem hałasu nie mają zastosowania do powszechnego korzystania ze środowiska, w tym boisk, kortów, bieżni, skateparków, przeznaczonych do aktywności sportowej o charakterze szkolnym lub rekreacyjnym, w zakresie tej aktywności”.
Jako organizacja pożytku publicznego zajmująca się problematyką hałasu oraz po prostu organizacja odpowiedzialna nie możemy zgodzić się na takie działania.
W naszych uwagach przesłanych do resortu szczegółowo wykazaliśmy, że proponowany projekt jest fundamentalnie sprzeczny z:
- Ustawą Prawo ochrony środowiska – Ministerstwo wybiórczo powołuje się na art. 2 ust. 2a i art. 4 ust. 1 POŚ, ignorując cały szereg innych przepisów tej ustawy, w tym art. 5, 6, 72, 112, 113 (na który się nomen-omen powołuje samo ministerstwo), 117, 119a, które tworzą spójny system ochrony przed hałasem.
- Prawem Unii Europejskiej – projekt narusza Dyrektywę 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącą oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku, która wymaga mapowania hałasu, opracowywania planów działań oraz zapewnienia dostępu społeczeństwa do informacji o hałasie.
- Konstytucją RP – proponowane zmiany naruszają prawo do ochrony zdrowia (art. 68), zasadę ochrony środowiska (art. 74), zasadę proporcjonalności (art. 31) oraz zasadę zrównoważonego rozwoju (art. 5).
Szczególnie niepokojący jest fakt, że projekt uzasadniany jest celem „Profilaktyka nadwagi i otyłości” z Narodowego Programu Zdrowia, podczas gdy badania naukowe wskazują, że długotrwała ekspozycja na hałas jest czynnikiem diabetogennym i otyłogennym. Metaanalizy wykazały 6% wzrost ryzyka cukrzycy typu 2 na każde 5 dB zwiększenia ekspozycji na hałas.
Ponadto, projekt wydaje się ignorować ekonomiczne konsekwencje hałasu. Badania ze Szwajcarii i USA pokazują, że koszty społeczne i zdrowotne hałasu są ogromne – w USA roczne wydatki na leczenie nadciśnienia tętniczego wywołanego ekspozycją na hałas sięgają 47,5 miliarda dolarów.
Dodatkowo wyłączenie obiektów sportowych spod norm hałasu tworzy niebezpieczny precedens prawny, który może prowadzić do stopniowej erozji całego systemu ochrony środowiska. Po wyłączeniu boisk możemy spodziewać się podobnych żądań od innych sektorów, takich jak ogródki gastronomiczne, kluby muzyczne czy centra handlowe.
Jako Instytut Ekologii Akustycznej nie jesteśmy przeciwni rozbudowie infrastruktury sportowej, ale domagamy się, aby odbywało się to z poszanowaniem Konstytucji, istniejących przepisów środowiskowych oraz praw człowieka do ciszy i odpoczynku, przy wykorzystaniu dostępnych technologii w sposób zrównoważony i odpowiedzialny.
Więcej informacji na temat naszego stanowiska można znaleźć na podstronach poświęconych temu zagadnieniu, gdzie przedstawiliśmy, że sprawdzone rozwiązania, które umożliwiają pogodzenie potrzeby rozwoju infrastruktury sportowej z ochroną mieszkańców przed nadmiernym hałasem, np. niemiecka dyrektywa Sportanlagenlärmschutzverordnung (18. BImSchV).
Apelujemy więc do władz centralnych, abyśmy rozbudowę tego elementu życia (jak i innych) robili odpowiedzialnie i z poszanowaniem zdrowia oraz życia obywatelek i obywateli Polski. Jako organizacja pożytku publicznego oferujemy nasze wsparcie w dalszych pracach nad wypracowaniem norm i zasad, które wzmocnią możliwości budowania oraz korzystania z obiektów sportowych i rekreacyjnych, bez narażania zdrowia osób mieszkających w ich sąsiedztwie. Kluczowym celem jest znalezienie kompromisu między ochroną mieszkańców a potrzebami sportu. To zrównoważone podejście pokazuje, że możliwe jest pogodzenie promocji sportu z ochroną mieszkańców przed nadmiernym hałasem.
Poniżej tabela uwag, którą złożyliśmy do Ministerstwa Klimatu i Środowiska.
