Zbliżają się święta i zapewne polska telewizja znów zaproponuje ten sam repertuar filmowy, emitując “Kevina samego w domu” czy pierwszą odsłonę “Szklanej pułapki”. Pomimo częstego narzekania i tak często w święta oglądamy te same propozycje czy to w telewizji czy nagrane na różnych nośnikach. Istnieje bowiem powód dla którego ludzie chętnie wydają pieniądze na płyty DVD czy Blu-ray, do których często wracają. Zachowanie to okazuje się nieco bardziej skomplikowane niż do tej pory uważano.

Cristel Antonia Russell, profesor marketingu na American University oraz Sidney J. Levy, również profesor marketingu pracujący na University of Arizona opublikowali swoje spostrzeżenia w Journal of Consumer Research. Okazuje się, że ludzie korzystają z form rozrywki, które znają, aby zmierzyć i porównać jak bardzo w pozytywny sposób zmieniły się ich życia.

Badacze przeprowadzili wywiady z 23-ma osobami, które w ostatnim czasie ponownie “skonsumowały” na nowo dobrze znaną książkę, film lub miejsce wakacyjne. Naukowcy wykorzystali otwartą formę pytań, pozwalając pytanym osobom udzielić długich, opisowych odpowiedzi w pierwszej osobie. Następnie przeanalizowano powtarzające się opisy oraz wyodrębniono słowa kluczowe.

Odpowiedzi wskazują, że czasem wybierając coś ponownie chcemy sięgnąć po coś sprawdzonego, czego jesteśmy pewni. Nasz mózg zna doskonale jaki rodzaj nagrody otrzyma na koniec danej formy sprawdzonej rozrywki – czy to będzie śmiech, podniecenie czy relaks.

Ludzie również potrzebują wejrzenia w samych siebie oraz na indywidualny rozwój. Do tego również potrzebują wykonywać i przeżywać te same rzeczy ponownie, podświadomie sięgając na przykład do starych książek. Są one rodzajem miary, jak nasze własne życia się zmieniły.

Przykładowo wśród badanych osób jedna z kobiet oglądała jeden film wielokrotnie. Pomagało jej to przejść przez trudny okres związany z narzeczeństwem, które się zakończyło. Za każdym razem kiedy oglądała ten film, przypominała sobie o własnym nieudanym związku i jej reakcje na ten film pozwoliły jej dostrzec, że poradziła sobie z okresem smutku spowodowanym tamtymi przeżyciami.

Naukowcy do tej pory uważali, że powracanie do określonych filmów czy książek jest wywołany potrzebą odczuwania nostalgii, jednak okazuje się, że często ludzie ci intensywnie patrzą w przyszłość i szukają w niej perspektyw dla samych siebie.

Szczegółowe opracowanie tego zagadnienia znajduje się w nowym numerze Scientific American.