Pierwotni ludzie, żyjący 77,000 lat temu, mimo iż nie znali sprężynowych materacy, spali równie komfortowo jak my współcześni – stwierdził międzynarodowy zespół archeologów. Niedawne odkrycie mat wykonanych z roślin odstraszających owady jest przykładem tego, że nasi przodkowie posiadali wiedzę o naturalnych sposobach utrzymywania w czystości i higienie swoich miejsc odpoczynku. “Wybór odpowiednich liści, z których skonstruowane były materace sugerują, że najwcześniejsi mieszkańcy Sibudu wiedzieli dokładnie jakie rośliny są odpowiednie do budowy ich miejsc schronienia,” stwierdziła Lyn Wadley, archeolog z Uniwersytetu z Witwatersrand. “Ziołowe mieszanki i naturalne leki wpływały korzystnie na ludzkie zdrowie, a także właściwe używanie ich w innych celach, jak na przykład odstraszanie od niepożądanych insektów, rzuca nowe światło na nasze rozumienie ludzi sprzed 77,000 lat.”
Zwalczanie szkodników
Archeolodzy podejrzewali, że współcześni ludzie budują swoje materace z zachowaniem tych samych zasad jakimi kierowali się ludzie 100,000 lat temu. Uważa się, że neandertalczycy, ewolucyjni kuzyni współczesnych ludzi (Homo sapiens), konstruowali już takie maty na terenach dzisiejszej Francji 150,000 lat temu.
Dowody jakimi do tej pory dysponowali naukowcy? wodorosty z przylegającymi małymi morskimi mięczakami ? są dużo mniej solidne niż te odnalezione w Sibudu, schronisku skalnym mieszczącym się w Kwa-Zulu-Natal, prowincji RPA. Inne dane dotyczące używania łóżek mówią, że ich przeznaczenie było różnorodne, biorąc pod uwagę ich odległość od paleniska w jaskini.
Ponadto naukowcy przyznali, że materace odkryte w Sibudu są przynajmniej 50,000 lat starsze niż jakiekolwiek znalezione dotąd resztki takiego posłania.
Ochrona przed komarami
Wadley wraz z kolegami odnalazła 15 warstw roślinnych osadów pochodzących sprzed 77,000-38,000 lat temu. Każda warstwa miała centymetr grubości, składała się ze zwartych ciasno łodyg i liści z turzycy oraz szuwarów, pokrywając obszar od 1 do 3 metrów kwadratowych.
Według Wadley, odnalezione na posłaniach palone kości i kamienie, wskazują na fakt, że materace nie służyły pierwotnym ludziom tylko do spania, ale także jako miejsce pracy i spożywania posiłków. Do wyrobu tych “pierwszych materaców” używano z liści z drzewa Cryptocarya wodii, które mają substancje o działaniu owadobójczym i nadają się do odstraszania komarów.
“Wiedza na temat różnorodnych właściwości roślin i ich prawidłowy dobór oznacza, że mieszkańcy Sibudu byli świadomi swoich działań i potrafili wykorzystywać otaczające ich rośliny dla własnych celów” – twierdzi Paola Villa, kurator z Uniwersytetu w Kolorado, która nie brała udziału w badaniach.
W drogę
Współczesne modele zajmowania i opuszczania terenów opracowane na podstawie danych pochodzących z warstw roślinnych znalezionych w materacach, pokrywają się z głównymi zmianami zachowań w środkowym okresie epoki kamienia łupanego, podczas których ówczesny człowiek ruszył z Afryki do Europy.
Myśliwi i zbieracze przemieszczając razem ze źródłem pożywienia, takimi jak zwierzyna łowna czy połacie jadalnych roślin, zwykle opuszczali dane miejsce po kilku dniach lub tygodniach ? kiedy pożywienie się skończyło lub szkodniki zdominowały otoczenie.
Wadley wraz z innymi uczonymi odnalazła dowody, że mieszkańcy Sibudu wielokrotnie posługiwali się ogniem, aby wyplenić niechciane insekty i robaki oraz utrudnić im ponowne pojawienie się. Działo się to pomiędzy 73,000 a 38,000 lat temu.
Praktyka wypalania stała się częstsza około 58,000 lat temu, prawdopodobnie zbiegło się to ze wzrostem liczby mieszkańców. Świadczą o tym odnalezione przez badaczy bardzo liczne pozostałości palenisk, narzędzi, materaców i popiołu. Może to być ślad demograficznej eksplozji, która spowodowała rozprzestrzenianie się homo sapiens po świecie.
Źródło: Komunikat prasowy Uniwersytetu Witwatersrand Grafika: IOL.CO. ZA.