ARCHIWUM

Niebieski chłodny? Nic bardziej mylnego!

Przedmiot zimnej barwy jest postrzegany jako cieplejszy od przedmiotu o tej samej temperaturze, ale barwy ciepłej. To i inne podobne zjawiska są związane z mechanizmami integracji bodźców pochodzących z różnych zmysłów – wzrok tworzy bowiem oczekiwanie wrażenia zimna, które to zanegowane w wyniku konfrontacji z rzeczywistością, generuje zniekształcenie percepcyjne.

W dotyku przedmioty niebieskie są postrzegane jako cieplejsze niż przedmioty czerwone nieróżniące się od nich temperaturą. Odkrycie tego osobliwego faktu, kontrastującego z ugruntowanym przekonaniem, że barwy przesunięte w widmie barwnym w stronę błękitu wywołują uczucie zimna (stąd też określenie “barwy chłodne”), a kolory przesunięte w stronę czerwieni – wrażenie ciepła, zawdzięczamy zespołowi naukowców z Politechniki w Osace i laboratoriów badawczych Nippon Telegraph and Telephone Corporation, autorów artykułu opublikowanego w Nature Scientific Reports.

Podczas jednego z eksperymentów naukowcy pod kierownictwem Hsin-Ni Ho poprosili kilka osób o wskazanie temperatury odczuwanej w chwili dotknięcia powierzchni przedmiotu czerwonego lub niebieskiego. Temperatura przedmiotów koloru czerwonego, aby były one odczuwane jako ciepłe, musiała być utrzymywana średnio o 0,5°C wyżej od temperatury przedmiotów koloru niebieskiego.

W wyniku innego eksperymentu, w którym naturalny kolor skóry dłoni uczestników badania był zmieniany poprzez projekcję na niej kolorowego światła, naukowcy stwierdzili, że na temperaturę przypisywaną przedmiotowi, z którym dłoń miała kontakt, miał wpływ wyświetlany na niej kolor. W tym przypadku odczucia były odwrotne – czerwona dłoń powodowała, że dotknięty przedmiot oceniano jak cieplejszy niż ten sam przedmiot i o analogicznej temperaturze dotknięty przez dłoń zabarwioną na niebiesko.

Uzyskane wyniki podkreślają znaczenie oczekiwań generowanych przez dany zmysł podczas przetwarzania percepcji innego zmysłu. W pierwszym doświadczeniu, spodziewając się zimnego przedmiotu uczestnicy byli zaskoczeni jego ciepłem i dlatego też postrzegali go jako cieplejszy, w drugim eksperymencie zaczerwieniona lub blada skóra dłoni sprawiła, że mózg ocenił otoczenie odpowiednio jako potencjalnie gorące lub lodowate i przyznał przedmiotom analogiczne właściwości.

Znaczenie przedmiotowego badania wykracza poza wykazanie swoistej osobliwości percepcyjnej, ponieważ dostarcza również wskazówek na temat przebiegu integracji bodźców odbieranych w tym przypadku przez zmysł dotyku i wzroku, która to, jak wynika z badań przeprowadzonych w przeszłości, może przebiegać na dwa różne sposoby.

Gdy oceniamy rozmiar lub chropowatość powierzchni danego przedmiotu, integracja wzroku i dotyku ma tendencję do uśredniania wyników – postrzeganie dotykiem zniekształcane jest systematycznie w celu zbliżenia go do oceny wzrokowej (zjawisko to zwane jest integracją bayesowską). Natomiast, gdy oceniamy masę lub siłę przedmiotu, w integracji występuje kontrast, który zakłóca systematycznie percepcję dotykową w celu oddalenia jej od oczekiwań percepcji wzrokowej (tzw. integracja antybayesowska). Ta druga integracja właśnie odgrywa istotną rolę również w ocenie porównawczej koloru i temperatury.

Źródło: Nature Scientific Reports

Śledź nasz kanał na Telegramie

z materiałami niepublikowanymi na naszej stronie
PUBLIKACJA JEST DOSTĘPNA POD LICENCJĄ:

Uznanie autorstwa -
Użycie niekomercyjne 4.0

blank
blank
blank
CZY DLA CIEBIE RÓWNIEŻ JEST WAŻNE
TO O CZYM CZYTASZ?

Nigdy nie było ważniejszego czasu, aby edukować społecznie

ORION Organizacja Społeczna tworzy Publikacje dla osób, które cenią wiedzę opartą na dowodach i sprawdzonych źródłach. Naszym celem jest budowanie świadomego społeczeństwa, dlatego nasze materiały zawsze będą z darmowym dostępem. Jeśli możesz wesprzyj nas dzisiaj, przekazując darowiznę, którą możesz odliczyć od podatku oraz udostępniaj nasze Publikacje swoim przyjaciołom.
blank

Anna Śnieżyńska

Tłumacz przysięgły języka włoskiego. Absolwentka filologii włoskiej UW i studiów tłumaczeniowych w Genui. Pasjonatka kultury Włoch, historii sztuki i psycholingwistyki.

Uważasz, że to co robimy jest ważne?

Możemy się rozwijać dzięki Twojemu wsparciu.
Jesteśmy organizacją niezależną od wpływów politycznych oraz biznesowych.
Logo fundacji ORION Organizacja Społeczna

Dane adresowe

  • ul. Hoża 86 lok. 410
  • 00-682 Warszawa
  • Email: orionfm@yahoo.com
  • KRS: 0000499971
  • NIP: 7123285593
  • REGON: 061657570

INFORMACJE

Numer konta (Nest Bank):
92 2530 0008 2041 1071 3655 0001
  • Polityka prywatności
  • Regulamin wpłat darowizn
  • Fundacja Techya

NEWSLETTER

Bądź na bieżąco z istotnymi informacjami z kręgu naszych działań.