Grupy małp żyjące na dwóch sąsiednich wyspach leżących w południowo-wschodniej Azji mogą mieć różne… tradycje kulturowe. Obie grupy używają kamiennych narzędzi, ale jedna z grup regularnie ich używa na nowo, przy czym druga – wyrzuca. Bez specjalnego powodu.
Na wyspach w okolicy Tajlandii, makaki zbierają skorupiaki wzdłuż brzegu, a następnie używają kamiennych narzędzi, ale je otworzyć.
Makaki są jednym z czterech gatunków naczelnych, o których wiemy, że używają kamiennych narzędzi, mówi Lydia Luncz z University of Oxford. Innymi są szympansy, brodate małpy kapucynki, no i ci… no… ludzie 😉
Luncz wraz ze swoim zespołem porównała narzędzia pozostawione przez małpy na dwóch obszarach oddalonych od siebie zaledwie 9 kilometrów. Są to wyspa Boi Yai oraz zatoka Lobi, znajdująca się w pobliżu wyspy Koh Yao Noi. Narzędzia pochodzące z Boi Yai były używane w znacznie intensywniejszy sposób i wykazywały widoczne zużycie, podczas gdy te pochodzące z zatoki Lobi były używane rzadko i wymagały dokładnego zbadania, aby móc potwierdzić, że są to proste narzędzia. „Można zidentyfikować grupę patrząc jedynie na ich narzędzia”, mówi Luncz.
Na innych wyspach takie różnice można wytłumaczyć zewnętrznymi czynnikami, takimi jak niedostatek kamienia. Jednakże zespół przeszukał obie plaże i znalazł mnóstwo użytecznych kamieni. Można założyć zatem, że oszczędne małpy z Boi Yai nie zajmowały się recyclingiem swoich narzędzi z konieczności.
Sugeruje to, że różnice te mogą wynikać z kultury danej grupy, przekazywanej z małpy na małpę. Luncz przypomina, że uczą się one od siebie wzajemnie. „Po raz pierwszy jednak wśród używających narzędzia makaków znajdujemy coś takiego”.
Nie jest do końca jasne, dlaczego jedna z grup rozwinęła nawyk ponownego używania narzędzi. Jedną z możliwości jest założenie, że cała grupa wykazuje tendencje do oszczędzania. “Nie byłabym zdziwiona, jeśli te zachowanie jest częścią ich codziennej rutyny życiowej”, przyznaje Luncz. Jednakże żadna z tych grup nie była odpowiednio badana przez ludzi, zatem nie mamy odpowiedniej ilości informacji o tym, jak obie grupy spędzają swoje dnie.
Odkrycie to może również wpłynąć na to, w jaki sposób interpretujemy ludzkie ślady archeologiczne, dodaje Luncz. Małpy z zatoki Lobi używają swoich narzędzie w tak niewielkim stopniu, że jest trudno w ogóle rozpoznać je jako narzędzia. Jeśli niektórzy ze starożytnych ludzi mieli podobne, jednorazowe, podejście do kamiennych narzędzi, to prawdopodobnie nie rozpoznalibyśmy również ich obecności.
Podobnie z omawianymi grupami małp – obie używają narzędzi do tego samego celu, czyli pozyskiwania skorupiaków. Jednak oba zestawy narzędzi wyglądają myląco różnie. “Jeśli znajdziesz inne ślady na narzędziach wcale nie musi to oznaczać, ze były one używane do rożnych celów”, mówi na koniec Luncz.
Źródło: eLife Grafika: Mark Knowles