Wyłączenie boisk spod norm hałasu przyniesie doraźne oszczędności, ale generuje ukryte koszty zdrowotne, które państwo i tak poniesie.
Według badań szwajcarskich, całkowity koszt hałasu drogowego dla gospodarki tego kraju wynosi aż 2,6 miliarda franków rocznie. Kwota ta obejmuje zarówno bezpośrednie wydatki na leczenie chorób wywołanych przez długotrwałą ekspozycję na hałas, jak i pośrednie straty związane z obniżeniem produktywności, absencją w pracy czy pogorszeniem jakości życia mieszkańców. Szwajcarskie analizy pokazują, że koszty społeczne i ekonomiczne hałasu są realnym obciążeniem dla systemu ochrony zdrowia i finansów publicznych – znacznie przewyższającym potencjalne oszczędności wynikające z braku inwestycji w rozwiązania ograniczające hałas. To wyraźny sygnał, że ignorowanie problemu hałasu jest nie tylko krótkowzroczne zdrowotnie, ale również ekonomicznie nieodpowiedzialne.
W Stanach Zjednoczonych problem zdrowotnych skutków hałasu został przeanalizowany bardzo szczegółowo pod kątem kosztów dla systemu ochrony zdrowia. Według amerykańskich badań, roczne wydatki na leczenie nadciśnienia tętniczego wywołanego ekspozycją na hałas sięgają aż 47,5 miliarda dolarów. Jeszcze wyższe są koszty leczenia chorób wieńcowych związanych z hałasem, które wynoszą nawet 96 miliardów dolarów rocznie. Te liczby obejmują zarówno bezpośrednie wydatki na opiekę medyczną, jak i pośrednie straty gospodarcze wynikające z obniżonej produktywności, absencji w pracy czy przedwczesnych zgonów. Tak wysokie koszty pokazują, że lekceważenie problemu hałasu prowadzi do ogromnych obciążeń dla całego społeczeństwa i gospodarki, a pozorne oszczędności na inwestycjach w ochronę akustyczną mogą w dłuższej perspektywie przynieść znacznie większe straty ekonomiczne.
Straty ekonomiczne poza systemem ochrony zdrowia
- Hałas prowadzi do obniżenia produktywności, problemów z koncentracją i zaburzeń poznawczych
- Straty wynikające z utraconej produktywności dla samych chorób wieńcowych w USA wynoszą 81,1 miliarda dolarów rocznie
- Dzieci narażone na długotrwały hałas mają gorsze wyniki w nauce i częstsze problemy behawioralne
Realne korzyści z przestrzegania norm
- Nawet niewielka redukcja hałasu przynosi wymierne korzyści ekonomiczne
Badania wykazały, że redukcja hałasu o zaledwie 5 dB mogłaby zmniejszyć występowanie nadciśnienia o 1,4% i choroby wieńcowej o 1,8% - Roczna korzyść ekonomiczna z takiej redukcji szacowana jest na 3,9 miliarda dolarów
Orientacyjne porównanie kosztów
- Koszt wdrożenia odpowiednich rozwiązań akustycznych jest jednorazowy.
- Koszt leczenia chorób wywołanych hałasem jest stały, długoterminowy i kumulatywny
- W Szwajcarii całkowity koszt redukcji hałasu (6 miliardów franków) jest znacznie niższy niż wieloletnie koszty zdrowotne związane z ekspozycją na hałas.
5. Konkluzja
- Polskie ministerstwa powinny przeprowadzić rzetelne badania ekonomiczne dotyczące kosztów hałasu
Do czasu uzyskania własnych danych należy kierować się badaniami międzynarodowymi – fizjologia człowieka i wpływ hałasu na zdrowie jest uniwersalny - Budowa boisk z odpowiednimi normami akustycznymi to nie przeszkoda, lecz warunek racjonalnego zarządzania finansami publicznymi w długim okresie
Z perspektywy ekonomicznej i zdrowotnej, ignorowanie norm hałasu to polityka przerzucania dzisiejszych oszczędności na przyszłe, znacznie wyższe wydatki systemu ochrony zdrowia i straty gospodarcze.
—-
Artykuł powstał w ramach analizy projektu rozporządzenia Ministerstwa Klimatu i Środowiska z inicjatywy ministra Sportu i Turystyki – Sławomira Nitrasa. Więcej o analizie projektu oraz inne artykuły z serii znajdziecie tutaj.
