Projekt powołuje się wybiórczo na art. 2 ust. 2a i art. 4 ust. 1 POŚ, ignorując całościowy kontekst ustawy, której celem jest ochrona zdrowia i prawa do życia w odpowiednim środowisku akustycznym.
Ustawa Prawo ochrony środowiska stanowi kompleksowy akt prawny, zawierający szereg wzajemnie powiązanych przepisów, które tworzą spójny system ochrony przed hałasem. Proponowane rozporządzenie ignoruje tę systemową naturę ustawy, co prowadzi do poważnych konsekwencji prawnych. Z jednej strony, wprowadzenie rozporządzenia spowoduje, że liczne przepisy POŚ staną się de facto martwe w odniesieniu do obiektów sportowych. Z drugiej strony, można argumentować, że te same przepisy ustawy stanowią nieprzekraczalną barierę prawną, uniemożliwiającą wprowadzenie proponowanych zmian. Poniżej przedstawiamy kluczowe artykuły POŚ, które pozostają w fundamentalnej sprzeczności z projektem wyłączenia boisk i innych obiektów sportowych spod norm hałasu.
Art. 5 – Zasada zrównoważonego rozwoju wymaga uwzględniania interesów wszystkich stron. Artykuł ten jednoznacznie stwierdza: „Ochrona jednego lub kilku elementów przyrodniczych powinna być realizowana z uwzględnieniem ochrony pozostałych elementów” – co oznacza, że promocja sportu nie może odbywać się kosztem ochrony przed hałasem.
Art. 72 ust. 1 pkt 6 – Nakazuje uwzględnianie ochrony przed hałasem już na etapie planowania przestrzennego: „Określając ustalenia planu ogólnego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, zapewnia się warunki utrzymania równowagi przyrodniczej (…) w szczególności przez uwzględnianie potrzeb w zakresie ochrony przed hałasem”. Projekt uniemożliwi gminom realizację tego ustawowego obowiązku.
Art. 112 – Definiuje podstawę ochrony przed hałasem jako „zapewnienie jak najlepszego stanu akustycznego środowiska” poprzez „utrzymanie poziomu hałasu poniżej dopuszczalnego lub co najmniej na tym poziomie”. Wyłączenie boisk całkowicie niweczy tę zasadę.
Art. 117 – Reguluje ocenę stanu akustycznego środowiska. Wyłączenie boisk spowoduje, że mapy akustyczne nie będą odzwierciedlać rzeczywistego narażenia mieszkańców na hałas, zwłaszcza w obszarach z dużą liczbą obiektów sportowych.
Art. 119a – Nakłada obowiązek opracowania programów ochrony środowiska przed hałasem. Wyłączenie boisk spod norm spowoduje, że programy te będą niekompletne i nieskuteczne.
Art. 119a ust. 3 – Wymaga uwzględniania „efektywności ekologicznej i ekonomicznej działań”. Całkowite wyłączenie boisk zamiast wprowadzenia racjonalnych rozwiązań technicznych jest sprzeczne z tą zasadą, gdyż koszty zdrowotne hałasu przewyższają koszty zabezpieczeń akustycznych.
Art. 119a ust. 5 – Gwarantuje udział społeczeństwa w przygotowywaniu programów ochrony przed hałasem. Wyłączenie boisk pozbawi mieszkańców prawa do współdecydowania o działaniach ochronnych w odniesieniu do tego źródła hałasu.
Art. 147, 148, 149 – Regulują obowiązek pomiarów emisji hałasu, rejestrowania wyników i przekazywania ich organom ochrony środowiska. Wyłączenie boisk uniemożliwi egzekwowanie tych przepisów wobec obiektów sportowych.
Art. 157 – Daje radom gmin uprawnienie do ustanawiania ograniczeń czasowych dla źródeł hałasu. Projekt odbiera gminom to narzędzie, ponieważ nie będą mogły ograniczać czasu funkcjonowania boisk ze względu na hałas.
Art. 186 – Stanowi podstawę do odmowy wydania pozwolenia niezgodnego z programem ochrony środowiska przed hałasem. Wyłączenie boisk spod norm hałasu uniemożliwi odmowę wydania pozwolenia nawet jeśli obiekt sportowy byłby sprzeczny z tym programem.
Art. 323 – Daje prawo każdemu, komu zagraża szkoda przez bezprawne oddziaływanie na środowisko, do żądania zaprzestania takiej działalności. Wyłączenie boisk spod norm hałasu ograniczy możliwość zastosowania tego przepisu przez poszkodowanych mieszkańców.
Art. 325 – Stanowi, że „odpowiedzialności za szkody wyrządzone oddziaływaniem na środowisko nie wyłącza okoliczność, że działalność jest prowadzona na podstawie decyzji”. Potwierdza to odpowiedzialność cywilną nawet przy działalności zgodnej z administracyjnymi decyzjami.
Art. 337a – Przewiduje odpowiedzialność karną za naruszenie decyzji o dopuszczalnym poziomie hałasu. Wyłączenie boisk uniemożliwi wydanie takich decyzji, a tym samym wykluczy stosowanie sankcji karnych wobec zarządzających obiektami sportowymi.
Art. 362 – Daje organom ochrony środowiska uprawnienie do nakazania ograniczenia negatywnego oddziaływania na środowisko. Wyłączenie boisk spod norm hałasu ograniczy możliwość zastosowania tego przepisu przez organy ochrony środowiska.
—-
Artykuł powstał w ramach analizy projektu rozporządzenia Ministerstwa Klimatu i Środowiska z inicjatywy ministra Sportu i Turystyki – Sławomira Nitrasa. Więcej o analizie projektu oraz inne artykuły z serii znajdziecie tutaj.
