List otwarty organizacji pozarządowych o przeciwdziałanie smogowi akustycznemu

25 kwietnia 2025

Smog akustyczny - cichy zabójca Polek i Polaków

Smog akustyczny to drugie największe zanieczyszczenie środowiskowe na świecie, które każdego dnia niszczy zdrowie milionów Polaków. Według Światowej Organizacji Zdrowia, długotrwałe narażenie na nadmierny hałas prowadzi do poważnych chorób serca, zaburzeń snu, problemów psychicznych i opóźnień w rozwoju poznawczym dzieci. W Polsce od 2012 roku obowiązują złagodzone normy hałasu, które nie chronią wystarczająco naszego zdrowia – dlatego wzywamy do natychmiastowych działań, które przywrócą nam fundamentalne prawo do życia w bezpiecznym akustycznie środowisku.

200%

W Polsce umieralność z powodu chorób serca jest dwukrotnie wyższa niż średnia w Unii Europejskiej. Długotrwała ekspozycja na hałas jest jednym z kluczowych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.

55 db

Już ekspozycja na hałas przekraczający 55 dB (poziom normalnej rozmowy) prowadzi do trwałych deficytów poznawczych u dzieci, wpływając na ich zdolność uczenia się i koncentrację.

2,6 miliarda

Według badań szwajcarskich, koszt ekonomiczny wynikający z samego hałasu drogowego to 2,6 miliarda franków rocznie. W Polsce te koszty nigdy nie zostały rzetelnie oszacowane.

3× większy stres

Osoby neuroróżnorodne, w tym w spektrum autyzmu, doświadczają fizycznego bólu i poziomu stresu nawet trzykrotnie wyższego podczas ekspozycji na nagłe i intensywne dźwięki, takie jak hałas komunikacyjny.

Nasze postulaty

W obliczu narastającego problemu smogu akustycznego, potrzebujemy zdecydowanych działań na poziomie centralnym i lokalnym. Oparci na wiedzy naukowej i inspirowani rozwiązaniami, które sprawdziły się w innych krajach europejskich, kierujemy do rządu oraz samorządów cztery kluczowe postulaty. Ich realizacja pozwoli Polsce dołączyć do grona państw, które traktują ciszę jak zasób i dobro wspólne, wymagające ochrony. To nie są kosztowne rozwiązania – to inwestycja w zdrowie publiczne, która zwróci się wielokrotnie zarówno w wymiarze społecznym, jak i ekonomicznym.

Przywrócenie norm dopuszczalnego hałasu komunikacyjnego sprzed 2012 roku

Obowiązujące obecnie złagodzone normy nie chronią zdrowia Polaków. Powrót do wcześniejszych standardów to pierwszy krok do stworzenia zdrowszego środowiska akustycznego w naszych miastach.

Przeprowadzenie szerokiej kampanii edukacyjnej dotyczącej smogu akustycznego

Większość obywateli nie zdaje sobie sprawy z zagrożeń dla zdrowia fizycznego i psychicznego związanych z hałasem. Świadomość to klucz do zmiany nawyków i społecznego poparcia dla niezbędnych regulacji.

Przeprowadzenie ogólnopolskich badań nad wpływem zanieczyszczenia hałasem

Polska potrzebuje rzetelnych danych o skali problemu i jego kosztach ekonomicznych. Bez tego trudno planować efektywne działania i alokować odpowiednie środki na ochronę przed hałasem.

Podjęcie stałej współpracy międzysektorowej w walce ze smogiem akustycznym

Skuteczne rozwiązania mogą powstać tylko w dialogu między rządem, samorządami, organizacjami społecznymi i środowiskiem naukowym. Współpraca to klucz do wypracowania trwałych i skutecznych strategii.

Dlaczego teraz?

W 2012 roku resort środowiska złagodził normy dotyczące dopuszczalnego poziomu hałasu komunikacyjnego w Polsce. Zamiast chronić obywateli, normy zostały dostosowane do istniejącego stanu zanieczyszczenia akustycznego. Warto podkreślić, że nawet ówczesny Minister Zdrowia w piśmie z września 2012 roku, akceptując te zmiany, zastrzegł "konieczność ich obniżenia w przyszłości, szczególnie w odniesieniu do pory nocnej".

Minęło już 13 lat. W tym czasie:
  • Ruch drogowy w polskich miastach znacząco się zwiększył
  • Przybyło głośnych pojazdów z modyfikowanymi układami wydechowymi
  • Nauka dostarczyła nowych dowodów na szkodliwość hałasu
  • Kraje Europy Zachodniej zaostrzyły swoje normy i wprowadziły skuteczne rozwiązania
Dziś, gdy mówimy o zdrowiu publicznym, jakości życia w miastach i zrównoważonym rozwoju, nie możemy dłużej ignorować problemu, który dotyka milionów Polek i Polaków. Tymczasowe rozwiązania z 2012 roku stały się niebezpiecznym standardem, a obietnica ich weryfikacji nigdy nie została spełniona.

Czas na zmianę jest teraz – zanim obecne i kolejne pokolenia zapłacą zdrowiem za brak zdecydowanych działań ze strony rządu.

ORION Organizacja Społeczna
Instytut Ekologii Akustycznej
ul. Hoża 86 lok. 410
00-682 Warszawa
Email: instytut@yahoo.com
KRS: 0000499971
NIP: 7123285593
REGON: 061657570
Konto. Nest Bank:
92 2530 0008 2041 1071 3655 0001
Wszystkie treści publikowane w serwisie są udostępniane na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa - użycie niekomercyjne - bez utworów zależnych 4.0 Polska (CC BY-NC-ND 4.0 PL), o ile nie jest to stwierdzone inaczej.