Instytut Ekologii Akustycznej
APEL DO PREMIERA
Menu projektu
Donald Tusk
Prezes Rady Ministrów
Szanowny Panie Premierze,
Opierając się na licznych badaniach i dowodach naukowych dotyczących negatywnego wpływu zanieczyszczenia hałasem oraz wierząc w moralną odpowiedzialność administracji publicznej wobec obywateli, wzywamy do podjęcia koniecznych kroków w celu rozwiązania problemu smogu akustycznego. Koalicja organizacji pozarządowych i inicjatyw oddolnych, wzywa polityków wszystkich opcji oraz odpowiednie ministerstwa do przywrócenia norm dopuszczalnego hałasu komunikacyjnego sprzed 2012 roku. Równolegle apelujemy o przeprowadzenie szerokiej kampanii edukacyjnej dotyczącej smogu akustycznego, który jest drugim największym po złej jakości powietrza zanieczyszczeniem na świecie.
Hałas stanowi jeden z najważniejszych i najbardziej szkodliwych czynników nerwicorodnych zagrażających naszemu zdrowiu psychicznemu. Zwalczanie hałasu wyraża postawę humanizmu i życzliwości wobec drugiego człowieka, tak w środowisku jego działalności bezpośrednio produktywnej: w fabryce, w biurze i w zakładzie pracy, jak i w życiu prywatnym: w mieszkaniu i na ulicy, w chwilach jego wypoczynku i gromadzenia sił do przyszłego wysiłku.
prof. Maksymilian Siemieński
Decyzją resortu środowiska od 2012 roku w Polsce obowiązują nowe, łagodniejsze normy dopuszczalnego poziomu hałasu komunikacyjnego (głównie drogowego), na który mieszkańcy aglomeracji są narażeni najbardziej. Dodatkowych zabezpieczeń nie wymagają już przykładowo miejsca, w których dokuczliwe dźwięki nie przekraczają 68 dB w dzień i 60 dB w nocy dla miast powyżej 100 tys. mieszkańców. Jednocześnie, ówczesny Minister Zdrowia, który w piśmie z dnia 18 września 2012 roku zaakceptował proponowane podwyższenie norm, zastrzegając jednocześnie "konieczność ich obniżenia w przyszłości, szczególnie w odniesieniu do pory nocnej".
Skutki Społeczne i Zdrowotne
Według Światowej Organizacji Zdrowia hałas jest drugą, zaraz po smogu, najważniejszą przyczyną środowiskową złego stanu zdrowia. Według Europejskiej Agencji Środowiska (EEA skr. od ang. European Environment Agency) powoduje rocznie około 12 tys. przypadków przedwczesnej śmierci w Unii Europejskiej. Szacuje się, że narażonych na nadmierny hałas jest prawie 32 miliony dorosłych osób, a ponad 13 milionów dorosłych cierpi na zaburzenia snu. Osłabia słuch, powoduje czasowe lub trwałe przesunięcie progu słyszenia, a w szczególnych sytuacjach nawet utratę słuchu. Mało kto jednak zdaje sobie sprawę, że hałas wpływa na cały organizm. To on odpowiedzialny jest za zaburzenia i dolegliwości ogólnoustrojowe w poszczególnych układach człowieka. Na skutek zbyt częstych i intensywnych bodźców dźwiękowych, organizm uwalnia adrenalinę wraz z kortyzolem, te zaś, występujące w nadmiarze, mogą doprowadzić do nadciśnienia czy nawet zawału. W układzie krążenia powoduje zmiany w naczyniach włosowatych i mięśniu sercowym. W efekcie dochodzi do zaburzeń rytmu serca, przyspieszeń czynności serca i nadciśnienia. Co więcej, głośne dźwięki wpływają na uczucie zmęczenia. Szczególnie odczuwalne jest to w miejscu pracy, gdzie zjawisko to wpływa na poziom zmęczenia i obniżenie koncentracji. Takie środowisko pracy staje się wykańczające i przekłada się na problemy z komunikacją. Hałas zaś w miejscu zamieszkania wpływa także na sen. Narażenie na hałas, szczególnie w godzinach nocnych, prowadzi do aktywacji osi podwzgórze-przysadka-nadnercza (HPA) oraz układu współczulnego, co skutkuje zwiększonym wydzielaniem hormonów stresu, takich jak kortyzol i katecholaminy. Przewlekle podwyższony poziom tych hormonów może prowadzić do insulinooporności, zaburzeń metabolizmu glukozy i ostatecznie do cukrzycy typu 2. Warto mieć na uwadze, że nadmierny hałas z otoczenia znacząco wpływa na zdolności poznawcze dzieci, sprawiając trudności w czytaniu ze zrozumieniem, przyswajaniu nowych słów oraz utrzymaniu koncentracji. Skutkuje to gorszymi wynikami w nauce i częstszymi problemami behawioralnymi. Badania opublikowane w czasopiśmie Environmental Health Perspectives wskazują, że długotrwała ekspozycja na hałas przekraczający 55 dB może prowadzić do trwałych deficytów poznawczych i emocjonalnych u dzieci. Podkreśla to konieczność wprowadzenia surowszych norm dotyczących hałasu w miejscach publicznych.
Skutki Gospodarcze
Dla budżetu państwa oznacza to straty gospodarcze związane z utratą produktywności i wyższe koszty opieki zdrowotnej. Zostało to przebadane w USA, gdzie koszty leczenia nadciśnienia związane z hałasem szacuje się na 47,5 miliarda dolarów rocznie, a chorób wieńcowych na 96 miliardów dolarów rocznie. Jednocześnie straty wynikające z utraconej produktywności z powodu chorób związanych z hałasem wynoszą miliardy dolarów rocznie (np. 81,1 miliarda dolarów dla chorób wieńcowych w USA). Szwajcarski rząd przeprowadził badania, które wykazały, że w 2021 roku hałas drogowy spowodował dodatkowe koszty w wysokości 2,6 miliarda franków szwajcarskich. Jesteśmy przekonani, że podobne badanie w Polsce wykazałoby również znaczące nieprawidłowości.
Skutki Środowiskowe
Zanieczyszczenie hałasem ma istotny wpływ na bioróżnorodność, wpływając na zachowania i warunki życia wielu gatunków zwierząt. Hałas może zakłócać naturalne zachowania zwierząt, takie jak komunikacja, migracje i poszukiwanie pokarmu. Ptaki, na przykład, mają trudności ze słyszeniem nawoływań, co utrudnia im znalezienie partnerów i ochronę terytorium. Nadmierny hałas może powodować zmianę siedlisk dla wielu gatunków zwierząt, co skutkuje spadkiem ich liczebności i zaburzeniami w równowadze ekologicznej. Hałas może powodować stres u zwierząt, co może mieć długoterminowe skutki dla zdrowia i kondycji populacji, wpływając na cały ekosystem.
Stan naszego zdrowia, jakość życia oraz przyszłość środowiska naturalnego zależą od podjęcia zdecydowanych działań w walce ze smogiem akustycznym. Wzywamy do wspólnych wysiłków na rzecz redukcji poziomu hałasu w Polsce, co pomoże poprawić zdrowie publiczne, zwiększyć produktywność oraz chronić naszą bioróżnorodność. Tylko poprzez współpracę możemy stworzyć bezpieczniejsze, zdrowsze i bardziej harmonijne środowisko dla wszystkich.
W związku z tym apelujemy o:
Z poważaniem,
Koalicja Polski Alarm Hałasowy
