Edycja 3 - szkoły podstawowe na Mazowszu

Badanie "Decybele Przyszłości - Edycja 3" ma na celu kompleksową diagnozę i poprawę warunków akustycznych w szkołach podstawowych województwa mazowieckiego, co bezpośrednio wpływa na jakość procesu dydaktycznego i efektywność nauczania.

Badanie kierowane jest do wszystkich szkół podstawowych (publicznych i niepublicznych) na terenie województwa mazowieckiego. Według pozyskanych danych w województwie funkcjonuje 1969 szkół podstawowych, które zostaną zaproszone do udziału w badaniu.

Bezpośrednimi uczestnikami badania będą dyrektorzy placówek edukacyjnych, którzy wypełnią ankietę w imieniu swoich szkół, dzieląc się obserwacjami i doświadczeniami dotyczącymi środowiska akustycznego placówek. Pośrednimi beneficjentami inicjatywy będą uczniowie i nauczyciele, dla których zostaną wypracowane rekomendacje poprawiające komfort akustyczny w szkołach.

Cele szczegółowe obejmują:

  • Przeprowadzenie ogólnowojewódzkiej diagnozy warunków akustycznych w szkołach podstawowych i ich wpływu na efektywność nauczania, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów neuroróżnorodnych.
  • Zbadanie związku między poziomem hałasu w szkołach a umiejętnością czytania ze zrozumieniem i zachowaniem uczniów - w oparciu o najnowsze badania Europejskiej Agencji Środowiskowej, które wskazują na znaczący wpływ środowiska akustycznego na rozwój kluczowych kompetencji edukacyjnych.
  • Stworzenie katalogu dobrych praktyk i rekomendacji dla szkół w zakresie poprawy komfortu akustycznego, które mogą być wdrażane przy minimalnych nakładach finansowych w ramach działań organizacyjnych i edukacyjnych placówek.
  • Zwiększenie świadomości kadry pedagogicznej i dyrektorów placówek na temat wpływu hałasu na proces nauczania-uczenia się, co przyczyni się do podniesienia jakości kształcenia oraz ograniczenia czynników utrudniających realizację podstawy programowej.
  • Wsparcie placówek oświatowych w tworzeniu optymalnych warunków nauki i pracy, zgodnych z zasadami higieny pracy umysłowej oraz bezpieczeństwa i higieny pracy.
Trzecia edycja badania "Decybele Przyszłości" została objęta patronatem honorowym Marszałka Województwa Mazowieckiego Adama Strózika oraz Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego. Wierzymy, że prestiż tych patronatów przełoży się na większe zainteresowanie dyrektorów szkół podstawowych z Mazowsza udziałem w badaniu, co pozwoli nam na stworzenie kompleksowej diagnozy warunków akustycznych w mazowieckich szkołach podstawowych.

Zakres badania - kluczowe obszary, które diagnozujemy

Nasze badanie obejmuje szeroki zakres aspektów związanych z hałasem w szkołach i jego wpływem na proces edukacyjny. Pytamy dyrektorów placówek o:

🎯 Sytuację akustyczną w szkole

  • Czy uczniowie zgłaszają problemy z hałasem w szkole
  • Jak oceniają poziom hałasu w różnych przestrzeniach szkolnych (sale lekcyjne, korytarze, stołówka, szatnie)
  • Jakie są główne źródła zakłóceń akustycznych

📚 Wpływ na proces nauczania

  • W jakim stopniu hałas z różnych źródeł (korytarzy, sal, ulicy) wpływa na koncentrację i przyswajanie wiedzy przez uczniów
  • Jak środowisko akustyczne wpływa na komfort prowadzenia zajęć lekcyjnych

👩‍🏫 Kondycję nauczycieli

  • Jak hałas wpływa na skupienie podczas prowadzenia zajęć
  • Czy powoduje zmęczenie, problemy głosowe, stres i wypalenie zawodowe
  • Jak oddziałuje na motywację do rozwoju zawodowego i regenerację po pracy

🧠 Potrzeby dzieci neuroróżnorodnych

  • Czy szkoła uwzględnia szczególne potrzeby uczniów z ASD, ADHD i innymi wyzwaniami zdrowotnymi
  • Jak realizowane są potrzeby związane z wrażliwością na hałas

🔧 Gotowość do zmian

  • Jakie rozwiązania dyrektorzy byliby skłonni wprowadzić (od prostych zmian organizacyjnych po inwestycje w wygłuszenia)
  • Czy placówki są gotowe na regularne monitorowanie poziomu hałasu
  • Jakie inne działania uważają za kluczowe dla poprawy komfortu akustycznego

📊 Kontekst placówki

Zbieramy również podstawowe informacje o charakterze szkoły (publiczna/niepubliczna), jej lokalizacji (miasto/wieś, wielkość) oraz liczbie uczniów, co pozwoli na dokładną analizę wyników w kontekście różnych typów placówek edukacyjnych.


Wszystkie zebrane dane będą anonimowe i posłużą do stworzenia raportu z rekomendacjami dla poprawy warunków akustycznych w szkołach na Mazowszu.

Dlaczego hałas w szkołach powinien być monitorowany

Najnowsze badania Europejskiej Agencji Środowiskowej z grudnia 2024 roku ujawniają skalę problemu, który dotyka miliony dzieci w Europie. Prawie 550 000 przypadków zaburzeń zdolności czytania rocznie jest spowodowanych środowiskowym hałasem transportowym, a dodatkowo blisko 60 000 dzieci doświadcza trudności behawioralnych z tego samego powodu.

🧠 Bezpośredni wpływ na rozwój poznawczy

Hałas w środowisku szkolnym nie jest tylko "uciążliwością" - to czynnik bezpośrednio wpływający na zdolności poznawcze dzieci:

  • Zaburza czytanie ze zrozumieniem - kluczową kompetencję edukacyjną
  • Obniża koncentrację i efektywność przyswajania wiedzy
  • Zwiększa agresję i problemy behawioralne
  • Powoduje chroniczny stres u uczniów i nauczycieli

🔄 Problem jest odwracalny

Najważniejsza informacja: deficyty poznawcze mogą ustępować po wyeliminowaniu źródła hałasu. Badania wykazują, że modyfikacje budynków szkolnych prowadzą do:

  • Zwiększonej koncentracji uczniów
  • Zmniejszonej agresji
  • Poprawy jakości nauczania

📈 Inwestycja w przyszłość

Monitorowanie i poprawa warunków akustycznych w szkołach to nie koszt, lecz strategiczna inwestycja w rozwój kapitału ludzkiego. Dzieci uczące się w odpowiednich warunkach akustycznych:

  • Lepiej przyswajają wiedzę
  • Mają mniejsze problemy behawioralne
  • Rozwijają się harmonijnie pod względem poznawczym i społecznym

Jeśli jako dorośli nie potrafimy zapewnić dzieciom podstawowych warunków zdrowego rozwoju - czystego powietrza, zdrowego jedzenia, odpowiednich warunków nauki, a także komfortowego środowiska akustycznego - nie możemy oczekiwać, że będą się rozwijać optymalnie. To nie tylko kwestia ich dobrostanu, ale przyszłości całego pokolenia, a więc narodu. Dzieci z problemami poznawczymi i behawioralnymi spowodowanymi hałasem to przyszli dorośli z ograniczonymi możliwościami życiowymi.

Alan Grinde, Prezes Fundacji ORION / Instytut Ekologii Akustycznej

Harmonogram

  • od 21 czerwca 2025 - dystrybucja ankiety poprzez e-mail do dyrekcji szkół podstawowych
  • do 5 października 2025 - okres zbierania danych, wraz z wysyłaniem przypomnień oraz bieżącym kontaktem z placówkami
  • październik-listopad 2025 - analiza danych i opracowanie wyników
  • 22 grudzień 2025 - publikacja i upowszechnienie raportu z badania
  • styczeń 2026 - organizacja webinarium/konferencji online prezentującej wyniki badania
ORION Organizacja Społeczna
Instytut Ekologii Akustycznej
ul. Hoża 86 lok. 410
00-682 Warszawa
Email: instytut@yahoo.com
KRS: 0000499971
NIP: 7123285593
REGON: 061657570
Konto. Nest Bank:
92 2530 0008 2041 1071 3655 0001
Wszystkie treści publikowane w serwisie są udostępniane na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa - użycie niekomercyjne - bez utworów zależnych 4.0 Polska (CC BY-NC-ND 4.0 PL), o ile nie jest to stwierdzone inaczej.