Edycja Prezydencka 2025

W ramach kontynuacji projektu badawczego "Decybele Przyszłości", Instytut Ekologii Akustycznej (ORION Organizacja Społeczna) wspólnie z inicjatywą Ekowyborca rozszerzyliśmy nasze działania o edycję prezydencką. Przesłaliśmy pytania dotyczące problematyki zanieczyszczenia hałasem do sztabów wyborczych 11 z 13 zarejestrowanych kandydatów na urząd Prezydenta RP.

Edycja prezydencka badania stanowiła naturalne dopełnienie inicjatywy rozpoczętej w listopadzie 2024 roku, kiedy to skierowaliśmy ankietę do przedstawicieli władz samorządowych sześciu największych miast w Polsce. Zdecydowaliśmy się rozszerzyć badanie, ponieważ urząd Prezydenta RP ma istotny wpływ na kształtowanie polityki zdrowotnej i środowiskowej kraju, a jego działania mogą legitimizować i wspierać systemowe rozwiązania w walce ze smogiem akustycznym.

Nasze pytania do kandydatów na urząd Prezydenta RP

W ramach inicjatywy "Decybele Przyszłości - Edycja Prezydencka 2025" zwracamy się do wszystkich kandydatów na urząd Prezydenta RP z trzema kluczowymi pytaniami:

  1. Czy jeśli Sejm przedstawi ustawę zaostrzającą normy hałasu do tych, które obowiązywały przed 2012 rokiem, to czy jako Prezydent RP podpisze Pan/Pani tę ustawę?

  2. Czy niezależnie od inicjatywy parlamentarnej, będzie Pan/Pani stymulował/a rząd do zajęcia się problemem drugiego największego zanieczyszczenia na świecie, które powoduje utratę zdrowia i wcześniejszą śmierć Polek i Polaków?

  3. Jakie konkretne działania jako Prezydent RP planuje Pan/Pani podjąć, aby zwiększyć ochronę zdrowia publicznego Polek i Polaków przed ekspozycją na szkodliwe poziomy hałasu? Maksymalnie 3 zdania. 

Wyniki badania

Kandydaci, którzy udzielili pełnej odpowiedzi (2 osoby):

Dr Artur Bartoszewicz

Pytanie 1: TAK

Pytanie 2: TAK

Pytanie 3: Inicjatywy ustawowe w oparciu o referenda w wyniku zastosowania demokracji bezpośredniej, jak też veta obywatelskie wobec rozwiązań szkodliwych.

Dr Adrian Zandberg

Pytanie 1: TAK

Pytanie 2: TAK

Pytanie 3: Poprawa umocowania prawnego nadmiernego hałasu wydawanego przez pojazdy — umożliwi to lepsze ściganie szczególnie hałaśliwych kierowców przez wykorzystanie urządzeń analogicznych do fotoradarów. Podwyższenie wysokości mandatów i wprowadzenie punktów karnych za jazdę pojazdem przerobionym tak, by był głośniejszy. Dokładniejszy nadzór nad działaniami diagnostów przy ponownej aktywacji dowodu rejestracyjnego.

Kandydaci, których sztaby potwierdziły odbiór, ale nie udzieliły odpowiedzi:

Karol Nawrocki - Sztab wyborczy kandydata potwierdził otrzymanie pytań 25 kwietnia 2025 r., zapewniając, że wiadomość zostanie przedstawiona kandydatowi, jednak mimo upływu terminu i wysłania przypomnienia, nie otrzymaliśmy odpowiedzi.

Kandydaci, których sztaby nie odpowiedziały na pytania:

Pozostałych 8 kandydatów, do których sztabów wysłano pytania, nie udzieliło odpowiedzi ani nie potwierdziło odbioru korespondencji, pomimo wysłania przypomnienia w dniu 12 maja 2025 r.

Szerszy kontekst ignorowania tematyki zdrowotnej

Warto odnotować, że podobne doświadczenia mają również inne organizacje zajmujące się kwestiami zdrowotnymi. Podczas ostatniej debaty prezydenckiej na antenie Telewizji Republika, Łukasz Jakowski, Prezes Naczelnej Rady Lekarskiej, zwrócił uwagę na brak odpowiedzi na pytania dotyczące zdrowia, które skierował do wszystkich komitetów wyborczych:

Zdrowie jest jeden jednym z najważniejszych aspektów naszego życia. O zdrowiu dyskutujemy, o zdrowie dbamy. Wszyscy życzymy sobie zdrowia. Tymczasem politycy do naszego zdrowia i do systemu ochrony zdrowia nie podchodzą poważnie. Słyszymy czarodziejskie zaklęcia o tym, że będzie lepiej, kolejki skrócą się, a system będzie przyjaźniejszy pacjentowi. Tymczasem nie dzieje się nic. Skierowaliśmy pytania do komitetów wyborczych z prośbą o odpowiedź. Jak widzą finansowanie ochrony zdrowia, skrócenie kolejek. Nie otrzymaliśmy od nikogo żadnej odpowiedzi, a wszystko sprowadza się do jednego, do zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego Polkom i Polakom, pacjentom, lekarzom, co szczególnie ważne w świetle ostatnich wydarzeń i tragedii w Krakowie, ale także bezpieczeństwa całego systemu.

Łukasz Jankowski, Prezes Naczelnej Rady Lekarskiej

Wnioski

Wyniki naszego badania wskazują na niski priorytet kwestii związanych z ekologią akustyczną wśród większości kandydatów na urząd Prezydenta RP.

Tylko dwóch z jedenastu zapytanych kandydatów zdecydowało się udzielić odpowiedzi na nasze pytania, co stanowi frekwencję na poziomie zaledwie 18%.

Jednocześnie należy docenić, że kandydaci Artur Bartoszewicz i Adrian Zandberg

nie tylko odpowiedzieli twierdząco na pytania dotyczące przywrócenia norm hałasu sprzed 2012 roku i stymulowania rządu do walki z hałasem, ale również zaproponowali konkretne rozwiązania służące ochronie zdrowia publicznego przed hałasem.

Odpowiedzi te kontrastują z milczeniem pozostałych sztabów, co może wskazywać na brak przygotowania merytorycznego

lub niską priorytetyzację zagadnień związanych ze zdrowiem publicznym, potwierdzoną dodatkowo przez doświadczenia Naczelnej Rady Lekarskiej.

Kampania prezydencka 2025 roku obfituje w kolorowe billboardy, chwytliwe hasła i medialny szum. Kandydaci ochoczo uczestniczą w wywiadach, przemierzają kraj kreując wizerunek osób dostępnych, słuchających obywateli i otwartych na dialog. Jednak kiedy przychodzi do konkretnych, merytorycznych pytań dotyczących realnych problemów zdrowotnych – zapada głucha cisza.

Trudno oprzeć się wrażeniu, że w tej kampanii dominuje podejście "dej głos, ale nie wnikaj i nie pytaj". Niektórzy kandydaci zdają się oczekiwać bezwarunkowego poparcia bez konieczności odnoszenia się do trudnych tematów, które wymagają wiedzy, zaangażowania i jednoznacznego stanowiska. Smog akustyczny, choć dotyka milionów Polaków, pozostaje wygodnie "niesłyszalny" w prezydenckiej debacie.

Z dużym niepokojem przyjmujemy fakt, że spośród 11 zapytanych kandydatów tylko dwóch zechciało odpowiedzieć na pytania dotyczące zanieczyszczenia hałasem – problemu, który skraca życie wielu Polek i Polaków każdego roku. Jesteśmy winni uznanie dwóm kandydatom – Arturowi Bartoszewiczowi i Adrianowi Zandbergowi – którzy potraktowali temat poważnie i odpowiedzieli na nasze pytania. To pokazuje, że nie wszystkich uczestników wyborczego wyścigu cechuje obojętność wobec drugiego największego zanieczyszczenia świata, wpływającego codziennie na dobrostan obywateli i obywatelek Polski.

Alan Grinde, Instytut Ekologii Akustycznej

Co dalej?

Niezależnie od wyniku wyborów, Instytut Ekologii Akustycznej będzie kontynuował działania na rzecz walki ze smogiem akustycznym.

Liczymy jednak, że przyszły Prezydent RP, kimkolwiek zostanie, zrozumie, że jego rola to nie tylko reprezentowanie Polski, ale także legitymizowanie działań na rzecz zdrowia publicznego – nawet tych związanych z problemami, których na co dzień "nie słychać" w medialnym zgiełku.

Według Światowej Organizacji Zdrowia, przewlekła ekspozycja na nadmierny hałas zwiększa ryzyko zawału serca o 20% i udaru mózgu o 14%. W Polsce, gdzie śmiertelność z powodu chorób serca jest prawie dwukrotnie wyższa niż średnia unijna, to nie są abstrakcyjne statystyki – to konkretne ludzkie dramaty.

ORION Organizacja Społeczna
Instytut Ekologii Akustycznej
ul. Hoża 86 lok. 410
00-682 Warszawa
Email: instytut@yahoo.com
KRS: 0000499971
NIP: 7123285593
REGON: 061657570
Konto. Nest Bank:
92 2530 0008 2041 1071 3655 0001
Wszystkie treści publikowane w serwisie są udostępniane na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa - użycie niekomercyjne - bez utworów zależnych 4.0 Polska (CC BY-NC-ND 4.0 PL), o ile nie jest to stwierdzone inaczej.