W procesach cywilnych o naruszenie dóbr osobistych nie potrzebujemy pomiarów z akredytowanych laboratoriów czy certyfikowanych sonometrów klasy 1 - wystarczą wiarygodnie udokumentowane pomiary orientacyjne, które potwierdzą przekroczenie progów uciążliwości.
W tym wypadku sąd będzie oceniał bardziej całokształt dowodów, a systematyczne dokumentowanie hałasu aplikacjami mobilnymi, wsparte innymi materiałami (dzienniki hałasu, odpowiedzi policji i straży miejskiej na informację publiczną, nagrania audio lub audio/video, dokumentacja medyczna), tworzy mocną bazę dowodową.
Współczesne smartfony z odpowiednimi aplikacjami osiągają dokładność podobną do tanich sonometrów, które często nie oferują funkcji geolokalizacji czy automatycznego zapisu danych.
Najważniejsze to ciągłość i systematyczność dokumentowania - lepiej mieć 50 pomiarów z wykorzystaniem aplikacji wykonanych w ciągu miesiąca-trzech, niż jeden profesjonalny/akredytowany pomiar za tysiące złotych.
Aplikacje pozwalają na dokumentowanie incydentów hałasowych w momencie ich wystąpienia, co jest kluczowe dla udowodnienia systematycznego naruszania spokoju.
Jako Instytut Ekologii Akustycznej rekomendujemy dwie aplikacje, które wyróżniają się wiarygodnością, precyzją i profesjonalnym podejściem do pomiaru hałasu:
- NoiseCapture (Android) - aplikacja open-source
- NIOSH Sound Level Meter (iOS) - aplikacja CDC/NIOSH
NoiseCapture - dla użytkowników Androida
NoiseCapture to darmowa aplikacja open-source stworzona przez francuskie laboratoria badawcze (Ifsttar i Lab-STICC CNRS) we współpracy z Komisją Europejską. W 2023 roku otrzymała "Open Science Prize for Open Source Research Software" od francuskiego ministerstwa badań - co potwierdza jej wysoką jakość naukową.
Dlaczego polecamy NoiseCapture:
- GPS i geolokalizacja: Automatycznie zapisuje lokalizację GPS każdego pomiaru, co tworzy niezbity dowód miejsca wykonania pomiarów
- Dobre wskaźniki akustyczne: Oblicza pełny zakres wskaźników (Leq, Lamin, LAmax, LA10, LA50, LA90) oraz analizę spektralną dźwięku
- Możliwość kalibracji: Oferuje zarówno manualną, jak i automatyczną kalibrację, w tym innowacyjną metodę kalibracji jednego telefonu przez drugi
- Wiarygodność: Wykorzystuje metodę kalibracji opartą na pomiarach ruchu drogowego, walidowaną w kontrolowanych warunkach z dokładnością ±1,2 dB(A)
- Współdzielenie danych: Możliwość anonimowego udostępniania swoich pomiarów i w ten sposób współtworzenia map hałasu społecznościowego
NIOSH Sound Level Meter - dla użytkowników iPhone
NIOSH Sound Level Meter to nagrodzona aplikacja opracowana przez Centers for Disease Control and Prevention (CDC) oraz National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH) - instytucje o najwyższej wiarygodności w dziedzinie zdrowia publicznego.
Dlaczego polecamy NIOSH SLM:
- Wysoka precyzja: W zasadzie jest to (prawdopodobnie) jedyna aplikacja mobilna, która przeszła testy zgodności ze standardami IEC 61672/ANSI S1.4 czyli takimi jak dla mierników poziomu dźwięku klasy 2
- Walidacja naukowa: Testowana w profesjonalnym laboratorium akustycznym NIOSH z dokładnością ±2 dB(A), a z zewnętrznym mikrofonem ±1 dB(A)
- Profesjonalne funkcje: Oblicza LAeq, TWA, dawkę hałasu, poziomy maksymalne i szczytowe zgodnie ze standardami NIOSH i OSHA, a także - co ważne - wszystkie filtry wagowe (A, C, Z)
- Możliwość kalibracji: Oferuje manualną i automatyczną kalibrację zarówno wewnętrznego, jak i zewnętrznego mikrofonu
- Edukacja i wytyczne: Zawiera aktualne informacje o zagrożeniach hałasem, metodach pomiarów i ochronie słuchu
Należy pamiętać, że jest to aplikacja przeznaczona dla iPhone. Niestety iPady ze względu na większą ilość mikrofonów/głośników robią bardzo szalone pomiary - całkowicie odstające od stanu rzeczywistego.
Zaawansowane techniki dokumentowania z aplikacjami
Dobrym pomysłem jest nagrywanie ekranu telefonu z włączonym mikrofonem w telefonie, aby móc wykazać co było źródłem hałasu (aby nikt nie zarzucił, że sami krzyczeliśmy obok przy telefonie, aby podbić hałas).
Proponujemy taką technikę:
- Uruchomienie aplikacji pomiarowej (NoiseCapture lub NIOSH)
- Uruchomienie pomiaru hałasu w aplikacji
- Rozpoczęcie nagrywania ekranu telefonu (jest to opcja w zasadzie każdego modelu), z włączonym dźwiękiem mikrofonu w telefonie.
- Efekt: Na filmie widać:
- Aktualny poziom decybeli w czasie rzeczywistym
- Słychać faktyczne źródło hałasu (ruch, głośne pojazdy)
- Widać GPS i znacznik czasu
- Nie można zarzucić manipulacji wynikami
W ten sposób w sądzie będziemy mogli przedstawić synchroniczny materiał dowodowy pokazujący zarówno pomiar, jak i jego źródło.
Zabezpieczenie dowodów cyfrowych (opcjonalne)
Warto przechowywać swoje nagrania w chmurze. Dzięki wgraniu filmów, które pokazują pomiar, na których słychać też źródło hałasu na Dysk Google lub Dropbox natychmiast po pomiarze, plikom zostają nadane metadane z czasem uploadu. Pokazuje, że materiał powstał wcześniej, a nie "na potrzeby procesu", więc trudniej będzie zarzucić, że dowód nie jest autentyczny.
Proponowane standardy nazewnictwa plików:
- FORMAT: RRRR-MM-DD_HHmm_adres_typ_hałasu_dB
- PRZYKŁAD: 2025-06-02_1430_Marszalkowska-15_motocykle_78dB
Aspekty prawne nagrań
Jeśli nakrywamy z własnego mieszkania czy balkonu, nie trzeba do tego żadnych zgód, ponieważ dokumentujemy hałas docierający do naszej nieruchomości - nawet jeśli w tej publicznej przestrzeni są słyszalne są rozmowy (np. pijanych osób, które zakłócają porządek, zwłaszcza w nocy).
Proponowany tekst do wypowiedzenia na początku nagrania: "Dzisiaj [data], godzina [czas], znajduję się w [adres], nagrywanie wykonuję z [balkonu/okna] własnego mieszkania. Dokumentuję hałas dochodzący z ulicy [nazwa ulicy] w związku z przygotowaniem dowodów w sprawie naruszenia dóbr osobistych przez m.st. Warszawa."
Dodatkowe wskazówki techniczne
Optymalne warunki pomiaru uzyskamy jeśli:
- Telefon trzymany jest w ręku (nie w kieszeni!) lub położony na parapecie okna, na statywie, itp..
- Mikrofon nie może być zasłonięty.
- Sugerujemy, aby pomiar trwał minimum 15 minut dla stabilnego wyniku - ale czym dłużej tym lepiej.
Należy unikać pomiarów podczas deszczu lub silnego wiatru - chyba, że jest to konieczne - wówczas pamiętajmy o tym, aby osłonić mikrofon telefonu przed wiatrem. Podczas deszczu często mamy wysoką wilgotność, która jeśli jest powyżej 90% to jest szkodliwa dla samej elektroniki ale też ma wpływ na zawyżanie pomiaru. Poziom wilgotności można sprawdzić np. aplikacją Barometr dla Androida, która pobiera dane z najbliższej stacji meteorologicznej.