12 lutego 2025 roku przedstawiciele Instytutu Ekologii Akustycznej (ORION Organizacja Społeczna) wzięli udział w ważnym spotkaniu w Stołecznym Centrum Bezpieczeństwa. Na spotkaniu obecni byli Alan Grinde (prezes Instytutu), Marcin Puszko (koordynator interwencji warszawskiej), a także przedstawiciele Stowarzyszenia Miasto Jest Nasze: Anna Folta (radna dzielnicy Śródmieście) i Filip Pietrzak, oraz Piotr Sosna – działacz zaangażowany w walkę z hałasem z ogródków gastronomicznych.
Spotkanie miało na celu omówienie systemowych rozwiązań problemu zanieczyszczenia hałasem w Warszawie, ze szczególnym uwzględnieniem centrum miasta. Podczas rozmowy przedstawiliśmy szereg konkretnych propozycji, które mogłyby pomóc w skuteczniejszym przeciwdziałaniu nadmiernemu hałasowi w mieście.
Kamery dźwiękowe
Powtarzamy to od dawna – obecnie nie ma lepszej technologii, która pozwala nie tylko monitorować skalę problemu hałasu, ale zbierać materiały dowodowe dla służb. Technologia się wciąż rozwija, powstają nowe projekty i formy kamer akustycznych, coraz więcej firm realizuje autorskie projekty dotyczące np. możliwości detekcji zbyt głośnych pojazdów. Na spotkaniu omówiliśmy m.in.:
- Stacjonarne kamery dźwiękowe (firmy SORAMA), które zgłosiliśmy do budżetu obywatelskiego.
- Kamery stacjonarno-przenośne (SORAMA CAM 64), pozwalające funkcjonariuszom na mobilne zbieranie danych o hałasie.
- Kamery ręczne (SORAMA CAM iV64), które mogą być dostosowane do badania pojazdów w ruchu, a także określania poziomu hałasu generowanego przez ogródki gastronomiczne.
Podkreśliliśmy, że podobne rozwiązania są już z powodzeniem stosowane w wielu krajach, a rozwiązania konkretnie SORAMA są wprowadzane w Amsterdamie, Rotterdamie i Eindhoven. Zarówno firma SORAMA, jak i polski dystrybutor EC Test Systems, wyrażają gotowość do udziału w dalszych rozmowach i zaprezentowania korzyści z wdrożenia pilotażowego programu w Warszawie.
Czujniki hałasu
Zwróciliśmy uwagę na brak czujników hałasu w warszawskiej sieci IoT (https://iot.warszawa.pl/mapa), co utrudnia monitorowanie problemu i porównywanie danych ze Strategiczną Mapą Hałasu. Zaproponowaliśmy współpracę, w ramach której Instytut mógłby pozyskać środki na zakup odpowiednich czujników LoRaWAN (np. SEZO EL), a miasto włączyłoby je do swojego systemu. Według naszej wiedzy takie czujniki są lub były w IoT, jednakże obecnie platforma ich nie wykazuje. W osobnym działaniu wyślemy w tej sprawie wniosek o udostępnienie informacji publicznej.
System szybkiego zgłaszania
Omówiliśmy potrzebę stworzenia prostego systemu lub aplikacji do natychmiastowego zgłaszania zagrożeń związanych z nadmiernym hałasem (wyścigi, nielegalne zgromadzenia, głośne imprezy nocne, hałaśliwe ogródki gastronomiczne). Obecne rozwiązania, takie jak numer 112 czy 19115, nie zapewniają szybkiej i skutecznej interwencji. Zaproponowaliśmy, wzorem Wielkiej Brytanii, utworzenie specjalnej jednostki do reagowania na zgłoszenia związane z hałasem.
Działania edukacyjne
Zaoferowaliśmy nasze 11-letnie doświadczenie w zakresie edukacji społecznej i kampanii informacyjnych. Wyraziliśmy gotowość do współpracy z miastem w zakresie opracowania i przeprowadzenia kampanii edukacyjnych dotyczących zanieczyszczenia hałasem, z wykorzystaniem miejskich kanałów komunikacji (ekrany w komunikacji miejskiej, przestrzeń miejska, media społecznościowe).
Stały zespół współpracy
Zaproponowaliśmy utworzenie interdyscyplinarnego zespołu do walki z hałasem, skupiającego przedstawicieli różnych instytucji: odpowiednich komórek m.st. Warszawy, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego, Policji, Straży Miejskiej, ośrodków akademickich oraz organizacji pozarządowych i aktywistów społecznych. Taki zespół mógłby wypracowywać kompleksowe rozwiązania, uwzględniające zarówno możliwości, jak i ograniczenia poszczególnych podmiotów. Uważamy, że do problemu zanieczyszczenia hałasem trzeba podchodzić holistycznie i kompleksowo, a odpowiedzialność lokalnego samorządu we współpracy z innymi jednostkami czy organizacjami pozarządowymi, wymaga kreatywnego podejścia do problemu i szukaniu rozwiązań, mimo trudności wynikających np. z niedoskonałej na obecny stan legislacji.
Nocny burmistrz i zaangażowanie obywatelskie
Poinformowaliśmy o podjęciu przez naszą fundację współpracy z francuską organizacją Noise-Planet, twórcą aplikacji Noise Capture, umożliwiającej dokonywanie pomiarów hałasu za pomocą smartfonów z systemem Android. Wspomnieliśmy, że w ramach projektu „Raport: Hałas w mieście. Warszawa 2024-2025” zakupiliśmy profesjonalny sprzęt pomiarowy, zgodny z wytycznymi Głównego Urzędu Miar. Wykorzystując wysokiej jakości kalibrator (klasy-1), planujemy organizację tzw. „NoiseCapture Parties” – obywatelskich pomiarów hałasu, które mogłyby wspierać działania potencjalnego „Nocnego Burmistrza” w Warszawie oraz stanowić element badawczy dla urzędników odpowiedzialnych za strategię ochrony przed hałasem.
Status projektów kamer dźwiękowych w budżecie obywatelskim
Podczas spotkania poinformowaliśmy przedstawicieli SCB o złożonych przez nas dwóch projektach dotyczących instalacji kamer dźwiękowych na newralgicznych skrzyżowaniach w Warszawie, w tym na skrzyżowaniu Emilii Plater i Świętokrzyskiej. Uzyskaliśmy informację, że SCB nie będzie jednostką oceniającą te wnioski.
* * *
Spotkanie przebiegło w dobrej atmosferze, a przedstawiciele Stołecznego Centrum Bezpieczeństwa wysłuchali poruszanych przez nas problemów. Jak podkreśliła radna Anna Folta ze Stowarzyszenia Miasto Jest Nasze: – Spotkanie było dobre i znaleźliśmy zrozumienie u dyrekcji SCB, miejmy nadzieję, że to początek współpracy, która poprawi życie warszawiaków.
Generalnie zgadzamy się z Anią i chcemy budować mosty współpracy z jednostkami miasta, ale musimy jednak podchodzić z pewną dozą ostrożności do faktycznej otwartości prezentowanej podczas takich spotkań. Z naszego doświadczenia wiemy, że urzędnicy często wykazują zainteresowanie problemem podczas rozmów, ale następnie brakuje konkretnych działań. Symbolicznym sygnałem, który wzbudził nasze wątpliwości, była niechęć przedstawicieli SCB do wykonania pamiątkowego zdjęcia ze spotkania, co może sugerować pewną obawę przed publicznym kojarzeniem z tematem oraz współpracą z nami.
Warto również przypomnieć, że w październiku 2024 roku przedstawiciel SCB podczas posiedzenia Rady Miasta reagował dość emocjonalnie na postulaty, obecnego na lutowym spotkaniu w SCB Filipa Pietrzaka z Miasto Jest Nasze, dotyczące wprowadzenia pilotażowych programów z kamerami dźwiękowymi, sugerując, że realizacja takich projektów mogłaby prowadzić do nieuzasadnionego wydatkowania środków publicznych. Czy jest to brak wiedzy, odwagi, niechęć do zmiany niszczącego zdrowie warszawiaków status quo – czy inne powody, to nie ma znaczenia. Nasze działania strażnicze, interwencyjne i edukacyjne w sprawie zdrowego środowiska akustycznego będą nieustępliwe.
Jako Instytut Ekologii Akustycznej czekamy teraz na konkretne decyzje i działania ze strony SCB oraz może włączenia się innych miejskich instytucji. Mamy nadzieję, że to spotkanie zapoczątkuje realną zmianę w podejściu warszawskich urzędników do problemu zanieczyszczenia hałasem, a nie będzie jedynie działaniem pozorowanym.
Problem hałasu w mieście, szczególnie w centrum Warszawy, dotyka tysięcy mieszkańców, wpływając negatywnie na ich zdrowie fizyczne i psychiczne. Wierzymy, że tylko wspólne, skoordynowane działania różnych instytucji, przy aktywnym udziale mieszkańców, mogą przynieść oczekiwane rezultaty.
Będziemy na bieżąco informować o postępach w realizacji omówionych inicjatyw.
Projekt "Raport: Hałas w Mieście. Warszawa 2024-2025" jest finansowany ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030 (PROO).
Całkowita wartość projektu wynosi 193 866,00 zł. Umowa nr 17/PROO/3/2024 dotycząca wniosku numer 62772-2 pt.
