Według naukowców jedną z zasadniczych różnic jaka dzieli ludzi i szympansów jest zdolność dzielenia się wiedzą i uczenie się od siebie nawzajem u homo sapiens. Ta kluczowa różnica pomogła ludziom zdominować współczesny świat. Badania w czasopiśmie Science mają na celu odkryć, w jaki sposób ludzie zaczęli definiować kulturę, określać zdobytą wiedzę, która wzrasta razem z rozwojem technologii. Podczas gdy poprzednie badania wykazały, że szympansy mogą nauczyć się od siebie, nikt nie podjął trudu porównania ich możliwości do zdolności ludzi w zakresie tych samych testów. Naukowcy skupili się przede wszystkim na debacie dotyczącej potrzeb zbudowania złożonej wiedzy kulturowej. W niedawno przeprowadzonych badaniach wzięły udział odrębne grupy trzy i czteroletnich dzieci oraz szympansów i małp kapucynek. Wszyscy uczestnicy mieli za zadanie zdobyć smakołyki z pudełka zamkniętego kluczem – układanką, otwieranego w trzech ruchach.
Szympansy i kapucynki w dużej mierze zawiodły w uzyskaniu trzeciego poziomu zadania. Tylko jeden szympans osiągnął ów poziom po 30 godzinach, a żadna kapucynka nie była w stanie tego dokonać poniżej 53 godzin. Jednak pięć z ośmiu grup badanych dzieci, miało co najmniej dwóch członków, którzy osiągnęli trzeci etap układanki w ciągu zaledwie 2,5 godziny.
Zespół amerykańskich, francuskich i brytyjskich naukowców stwierdził, iż główna różnica w wynikach końcowych obu badanych grup polegała na tym, że dzieci lepiej radziły sobie z przyswajaniem instrukcji i dzielenia się nimi między sobą niż małpy. Ponadto dzieci okazywały dobrą wolę i zachowania prospołeczne, w przeciwieństwie do zwierząt.
“Nauczanie, komunikacja, uczenie obserwacyjne i zachowania prospołeczne odegrały ważną rolę w ludzkiej kulturze uczenia się, ale były nieobecne (lub odgrywały zubożałą rolę) w procesie uczenia szympansów i kapucynek”, stwierdzili naukowcy.
Dzieci były często obserwowane kiedy tłumaczyły sobie nawzajem jak należy wykonać następny krok, mówiąc takie rzeczy jak “naciśnij ten przycisk”, albo gestem pokazywały koledze/koleżance jak coś robić. Dzieci również częściej niż małpy kopiowały nawzajem swoje działania, a 47 procent z nich spontanicznie dzieliło się smakołykami z rówieśnikami. Szympansy i kapucynki nigdy nie wykazywały takich zachowań.
“Tego rodzaju współdziałanie pokazuje, że ludzie rozumieją potrzebę wzajemnej pomocy w celu osiągnięcia w krótszym czasie większego dobra?, sugerują badacze. ?Jeśli jednostki dobrowolnie nagradzają się wzajemnie, oznacza to, że rozumieją jak motywujące może być dzielenie się”.
Natomiast szympansy i kapucynki wchodziły w interakcje jedynie w celu nabycia zasobów wyłącznie dla siebie, w sposób całkowicie samolubny i w dużej mierze niezależny od wyniku innych członków zespołu. Ponadto zwierzęta wykazywały ograniczoność nauki i aspołeczne zachowania. Badanie prowadzone były przez dziekana Lewisa, z Uniwersytetu Saint Andrews w Wielkiej Brytanii, w których uczestniczyli także jego koledzy z Uniwersytetu Durham, w Teksasie i Uniwersytetu w Strasburgu. W artykule Perspective, Robert Kurzban z wydziału psychologii na Uniwersytetu w Pensylwanii i H. Clark Barrett z wydziału antropologii Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles, zasugerowali, że zagadka ludzkiego rozwoju może być bardziej skomplikowana niż dotąd przypuszczaliśmy.
Biorąc pod uwagę złożoność ludzkiej psychiki, trzeba wziąć pod uwagę “nieobliczonego trzecie zmienne, które mogą być odpowiedzialne zarówno za różnice pomiędzy gatunkami i wewnątrz-gatunkowe właściwości”, takie na przykład jak zdolność do empatii w stosunku do innych ludzi.
Źródło: Agence France-Presse Grafika: Hollywood Edge
