Zmiany klimatyczne maja niekorzystny wpływ na wiele gatunków ptaków – zwłaszcza tych żyjących w górach, przybrzeżnych lasach oraz na małych przestrzeniach. Problemy te potęgowana są przez inne zagrożenia takie jak: utrata siedlisk, choroby czy konkurencja między gatunkami. Powyższe wnioski zawarte zostały w publikacji online, w czasopiśmie Biological Conservation, przez profesora Cagan Şekercio’lu, z Uniwersytetu w Utah. Na świecie istnieje ponad 10,000 gatunków ptaków. Około 87 procent wszystkich osobników spędza chociaż część swojego życia w tropikach, a jeśli wyłączymy z tego ptaki wędrowne, 6,100 gatunków zamieszkuje tylko takie gorące obszary.
Şekercio’lu podkreśla, że “12,5 procent z wszystkich istniejących 10,000 gatunków ptaków jest zagrożone wyginięciem”. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody określiła te gatunki jako: podatne na wyginięcie, zagrożone, a jeszcze inne znajdują się w krytycznym zagrożeniu.
Badania Şekercio’lu wskazują, że około 100 d0 2,500 ptaków lądowych może wymrzeć z powodu zmian klimatycznych, w zależności od nasilenia globalnego ocieplenia i utraty siedlisk z powodu cywilizacyjnego rozwoju. Na skutek tego, ptaki zmuszone są do szukania nowych domów na dużo większych wysokościach. Jak twierdzi naukowiec, liczba wymierających gatunków ptaków lądowych, bez dodatkowych prób ich ochrony, będzie wynosić od 600 do 900 w roku 2100.
Şekercio’lu zajął się tym palącym problemem zmian klimatycznych oraz jego wpływu na tropikalne ptaki, wraz z innym naukowcem Richardem Primack, biologiem z Uniwersytetu Bostońskiego i Janice Wormworth, pisarką i niezależną konsultantką do spraw ekologii z Australii.
Wormworth i Şekercio’lu są współautorami książki “Skrzydlaci strażnicy: ptaki i zmiany klimatyczne”, wydanej w 2011 roku. Ponadto Şekercio’lu jest również współautorem publikacji -Ochrona tropikalnych ptaków”.
Ptaki, a nadmierna temperatura
Naukowcy spodziewają się, że zmiany klimatyczne mogą przynieść nie tylko kontynuację ocieplenia, ale większe i częstsze ekstremalne zjawiska pogodowe, takich jak susze, fale upałów, pożary, nagłe ochłodzenie oraz przejściowe burze czy huragany. Ptaki mogą wytrzymać wzrost temperatury, jednak ekstremalne warunki pogodowe mogą zniszczyć ich siedliska lub pozbawić możliwości zdobywani pokarmu.
Jak twierdza naukowcy “bilans dowodów wskazuje na wzrost liczby intensywnych, tropikalnych huraganów (choć ich ogólna liczba ulega zmniejszeniu). Mogłoby to mieć decydujący wpływ na społeczności tropikalnych ptaków, zwłaszcza gatunków przybrzeżnych czy tych, zamieszkujących wyspy”.
Jak twierdzi Şekercio’lu, trudno jest przewidzieć, jak utraty siedlisk, nowe choroby, gatunki inwazyjne, polowania i zanieczyszczenia środowiska, mogą mieć wpływ na zmiany klimatyczne, które zagrażają tropikalnym ptakom. “W niektórych przypadkach utrata środowiska naturalnego, na terenach rolniczych lub rozwijających się, może zwiększyć wymieranie ptaków z powodu zmian klimatycznych nawet o 50 procent”.
Ponadto porównując gatunki ptaków, żyjące w klimacie umiarkowanym, gdzie często doświadczają one szerokiego zakresu temperatury w ujęciu rocznym, ich tropikalni kuzyni, zwłaszcza ci zamieszkujący wyłącznie lasy tropikalne o stabilnych warunkach klimatycznych, mają duże trudności w adaptowaniu się do szybko postępujących zmian pogodowych.
Naukowcy po przeprowadzonych badaniach doszli do następujących wniosków:
- Zmiany klimatyczne spowodowały, że niektóre ptaki musiały zwiększyć zakres wysokości, w jakich funkcjonowały wcześniej, co z z kolei stworzyło problemy dla innych gatunków ptaków, które owe wyższe partie lekosytemów zamieszkiwały. Przykładem mogą być tukany pochodzące z Kostaryki, które zmuszone przenieść się w górną część lasów chmurowych, zaczęły konkurować z z gatunkiem ptaków quetzal, niszcząc ich gniazda oraz pożerając ich pisklęta.
- Ptaki z wolniejszym metabolizmem często żyją w chłodniejszym środowisku tropikalnym, o stosunkowo małej zmienności temperatury. Mogą wytrzymać węższy zakres temperatury i są bardziej wrażliwe na zmiany klimatyczne.
- Zmiany klimatyczne mogą sprzyjać rozprzestrzenianiu się komarów przenoszących malarię na wyższe wysokości, jak to ma miejsce na Hawajach, gdzie pasożyt malarii może zagrozić gatunkom, które nigdy dotąd nie miały z nim styczności.
- Dłuższe i mniej regularne pory suche oraz susze, obecne podczas globalnego ocieplenia, mogą zmniejszyć populacje tropikalnych ptaków, które podczas okresu wylęgu potrzebują okresu deszczowego, kiedy to występuje bogactwo pożywienia.
Şekercio’lu przyznaje, że “nie wszystkie skutki zmian klimatycznych są negatywne, a z wahań temperatury i opadów niektóre gatunki mogą nawet skorzystać. Niemniej jednak, ogólnie rzecz biorąc dla większości gatunków zmiany te nie są pomyślne”.
Scenariusz wyginięcia
Badania przeprowadzone w 2008 roku przez Şekercio’lu i klimatologa Stephen’a Schneider’a przyczyniły się do opracowania szacunkowych obliczeń w postaci 60 scenariuszy, gdzie przebadano jakie czynniki wpływają na tropikalne ptaki. Były to: zmiany klimatu, utrata siedlisk oraz zdolność ptaków do zasiedlania się na nowych terenach. Opierając się na tych danych, możemy stwierdzić, że “w zależności od ilości utraty siedlisk, każdy stopień ocieplenia powierzchni może doprowadzić do wymierania około 100 do 500 dodatkowych ptaków.”
Międzyrządowa Komisja ds. Zmian Klimatu przewiduje wzrost, od 1,1 do 6,4 stopni Celsjusza (od 2 do 11,5 stopni Fahrenheita) globalnego ocieplenia powierzchni Ziemi do roku 2100, co według badań Şekercio’lu grozi wyginięciem około 100 ptaków lądowych, a w najgorszym wypadku nawet do 2500 osobników.
Zdaniem naukowców najbardziej prawdopodobny wzrost temperatury to 3,5 C (6,3 F) do roku 2100, w wyniku czego zagrożone jest istnienie około 600 do 900 gatunków ptaków lądowych. Te dane szacunkowe są skromne, ponieważ wykluczają ptaki wodne, które stanowią 14 procent wszystkich gatunków ptaków.
Podsumowanie
- Tropikalne ptaki górskie są jednymi z najbardziej wrażliwych ptaków na zmiany klimatyczne. Wyższe temperatury w niższych partiach zmuszają je do zwiększania wysokości, gdzie jest znacznie mniej lub zupełnie brakuje siedlisk, więc niektóre gatunki z góry skazane są na wymarcie.
- Zmiany klimatyczne i towarzyszący im wzrost poziomu mórz stwarzają problemy dla ptaków tropikalnych, zamieszkujące tereny przybrzeżne i wyspy”, które znikają w szybkim tempie”. Şekercio’lu i jego koledzy stwierdzili, że ptaki te znikają z tych ekosystemów w zastraszającym tempie. Wiele takich ekosystemów została już opanowany przez obce gatunki, bądź zagospodarowana przez ludzi.
- Ptaki zamieszkujące rozległe lasy nizinne z nielicznymi górami takie jak obszary Amazonii i dorzecze Konga mogą mieć problemy z relokacją i adaptacją na wysokościach aby przetrwać.
- Tropikalne ptaki zamieszkujące otwarte tereny takie jak sawanna, łąki, zarośla i pustynie, doświadczają zmian miejsc, na których mogą egzystować i kurczenia się ich siedlisk.
- Wzrost poziomu morza zagraża ptakom wodnym takim jak: kaczki i gęsi, czy ptaki brodzące. Ma to miejsce szczególnie w miastach i gospodarstwach, gdzie ptaki te nie posiadając wystarczająco dużo miejsca na budowanie nowych siedlisk.
- Tropikalne ptaki zamieszkujące suche strefy są uznawane za bardziej odporne na gorące warunki, ale zmiany klimatu mogą osłabić ich odporność poprzez wysychanie oaz, od których zależy ich życie.
Potrzeba ochrony
Aby lepiej zrozumieć i zmniejszyć wpływ zmian klimatu na tropikalne ptaki, Şekercio’lu wzywa do podjęcia wzmożonych działań takich jak: badania, identyfikacja i monitoring gatunków największego ryzyka, odtworzenie zniszczonych terenów, przeniesienie niektórych gatunków, a także rozszerzenie nowych obszarów chronionych, bazując na przewidywanych zmianach w zakresie gatunku.
“Niemniej jednak” – jak twierdzi Şekercio’l “takie wysiłki będą tylko tymczasowymi półśrodkami, jeśli nie uda nam się osiągnąć istotnych zmian w celu kontroli i zmniejszenia zużycia emisji gazów cieplarnianych, aby zahamować zmiany klimatyczne”.
W przeciwnym razie “będziemy mieli do czynienia z sytuacją, gdzie nie będziemy mogli już w żaden sposób wpłynąć na stan rzeczy, co może doprowadzić do ogromnego ludzkiego cierpienia, a także spowodować wyginięcie niezliczonych organizmów, wśród których tropikalne ptaki stanowić będą tylko ułamek ogólnych strat”.
Źródło: University of Utah