Astronomowie z wykorzystaniem należącego do NASA Teleskopu Kosmicznego Spitzer odkryli młody układ gwiezdny, który “miga” co 93 dni. System nazwany YLW 16A najprawdopodobniej składa się z trzech rozwijających się gwiazd, z których dwie są otoczone przez dysk materiału pozostałego po procesie formowania się gwiazd.
Ponieważ dwie wewnętrzne gwiazdy wirują wokół siebie, podejmują materię z dysku, który otacza je niczym hula-hoop. Obręcz ta wydaje się być przesunięta od centralnego miejsca pomiędzy parą gwiazd, być może z powodu zakłóceń grawitacyjnych powodowanych przez trzecią gwiazdę, która natomiast orbituje na peryferiach systemu. Cały układ przechodzi cykl przez jasne oraz słabe fazy, w którym centralne gwiazdy grają w kosmiczną formę dziecięcej gry peekaboo, kiedy nachylony dysk wiruje wokół nich. Uważa się, że z tego dysku zostaną utworzone planety oraz inne ciała niebieskie, które wspólnie utworzą nowy układ słoneczny.
Spitzer obserwował światło w podczerwieni w YLW 16A, emitowane przez ogrzany gaz i pył z dysku, który otacza młode gwiazdy. Inne obserwacje pochodzą z naziemnych obserwacji 2MASS (przegląd całego nieba na 2 mikronach – astronomiczny przegląd nieba przeprowadzony w latach 1997-2001), a także instrumentu NACO zamontowanym na Very Large Telescope w Chile.
YLW 16A jest czwartym znanym przykładem, że system gwiezdny może mrugać w takim stylu oraz drugim systemem, który formuje się w Gwiazdozbiorze Wężownika. Badania sugerują, że takie systemy mogą być znacznie bardziej powszechne niż do tej pory sądzono. Mrugające systemy gwiezdne opatrzone dyskiem pyłu i gazu oferują naukowcom poznanie nowych sposobów, aby badać powstawanie gwiazd w tego typu środowiskach.
Planety mogą krążyć wokół jednej lub obu gwiazd w systemie gwiazd podwójnych. Znana ze świata “Gwiezdnych Wojen” planeta Tatooine krąży wokół dwóch gwiazd, przez co na jej powierzchni obserwuje się dwa zachody słońca podczas doby. Takie światy odnoszą się do tzw. planet okołopodwójnych (nazywa się je również planetami typu P). Astronomowie mogą dowiedzieć się jak światło jest pochłaniane przez dyski formujące planety podczas zarówno jasnych i ciemniejszych faz migania gwiezdnych systemów. Dane te natomiast ujawniają informacje na temat materiałów z których składa się dysk.
“Takie mrugające systemy oferują naturalne sondy badające gwiazdy podwójne oraz proces powstawania planet okołopodwójnych”, powiedział Peter Plavchan, naukowiec pracujący na NASA Exoplanet Science Institute and Infrared Processing and Analysis Center przy California Institute of Technology w Pasadenie (Kalifornia) i jednocześnie autor główny artykułu opublikowanego w Astronomy & Astrophysics.
Źródło: Jet Propulsion Laboratory; NASA, Astronomy & Astrophysics Grafika: NASA/JPL-Caltech
