Fontanna młodości to mit wciąż nieuchwytny. Uważa się, że zwiększenie poziomów enzymów zwanych sirutinami, mogą zwalczać choroby związane z wiekiem starczym, a nawet zwiększyć żywotność człowieka, który cierpiał na poważne problemy zdrowotne. Badania w ostatnich latach sugerują, że resweratrol organiczny związek, odkryty w skórze winogron oraz czerwonym winie, może wydłużać życie u zwierząt, a czyni to właśnie poprzez zwiększenie poziomu sirutinów. Sirtuiny są również zwiększane poprzez ograniczanie kalorii – ekstremalna dietę, która wydłużyła okres życia u zwierząt laboratoryjnych.
Sirtris Phrarmaceuticals, z siedzibą w Cambridge, Massachusetts, została założona, aby właśnie wykorzytywać te założenia. Wyprodukowała ona syntetyczne składniki, aktywujące sirtuiny (w skrócie STAC), które są znacznie silniejsze niż resweratrol. Mają oni nadzieję, że będą mogli tym leczyć zaburzenia związane z wiekiem takie jak cukrzyca typu 2 czy choroby naczyniowe. Firma została wykupiona przez farmaceutycznego giganta GlaxoSmithKline w 2008 roku za sumę rzędu 720 milionów dolarów.
Niektórzy badacze uważają, że sirtuiny zostały przecenione i zbytnio “wypromowane”. Przykładowo w ostatnim roku, zespół odkrył, że resweratrol oraz STAC zwiększanią produkcję sitruinów tylko w obecności fluorescencyjnych markerów użytych w eksperymencie.
Obecnie grupa prowadzona przez Davida Gemsa z University College London odkryła, że nicienie oraz muszki owocowe po genetycznej modyfikacji w celu posiadania większej ilości kluczowych enzymów, jak właśnie sirtuiny, zawdzięczają swoją długowieczność niezależnie od czynników genetycznych.
Gems wielokrotnie krzyżował zwykłe nicienie ze szczepem zmodyfikowanym w taki sposób, aby nadprodukował gen sirtuiny sir-2.1. Ten proces – znany jako krzyżowanie wsteczne – pomaga usunąć wpływ innych genetycznych różnic. Skrzyżowane robaki w dalszym ciągu nadprodukowywały enzym sir-2.1, jednak nie żyły dłużej niż normalne osobniki. Dalsze prace wykazały, że poprzednio zgłaszające długwieczność były wiązały się z różnicami genetycznymi. Podobnie, wcześniej obserwowany wzrost długowieczności u muszek owocowych z nadmiarem dSir2, odpowiedniku sir-2.1 u much, zniknął kiedy Gems z kolegami skrzyżował zmodyfikowane genetycznie muchy ze zwykłymi. Wyniki te zostały powtórzone w kilku różnych laboratoriach, jako część badań.
“Umacnia to znaczenie rygorystycznej kontroli genetycznego podłoża, kieedy zajmujemy się mierzeniem tak złożonych cech”, mówi Scott Pletcher z University of Michigan w Ann Arbor.
Liczne badania, niedanwo opublikowane w magazynie Nature, na zwierzętach sugerują, że STAC może wydłużyć okres żywotności u otyłych myszy oraz przeciwdziałać chorobom związanym z wiekiem. “Jestem zaskoczony tymi wynikami”, mówi Gems. Biorąc pod uwagę jego rezultaty, sugeruje to, że sirtuiny nie mają bezpośredniego wpływu na długowieczność, w wielu badaniach sugerując, że jest to jedynie “niezwykły zbieg okoliczności”. “Chciałbym zobaczyć, jak inne grupy powtarzają te badania”, dodaje Gems.
Sirtris Phrarmaceuticals prowadzi trzy różne badania nad STAC oraz twierdzi, że osiągnęli wiele sukcesów w zwalczaniu stanów zapalnych.
“Nasze bania nigdy nie skupiały się na dkryciu rolu sirtuinów w długowieczności”, powiedział rzecznik firmy tygodnikowi New Scientist. “Prace te – wciąż oparte o niższe gatunki – nie dają odpowiedzi oraz większego zrozumienia jeśli chodzi o rolę sirtuinów w ludzkim zdrowiu, jak i chorobach”.
Źródło: Nature, New Scientist Grafika: Eduard Veith/Fine Art Photographic Library/CORBIS