Matematyczka Karen Uhlenbeck stała się pierwszą kobietą, która otrzymała nagrodę Abela, uważaną przez niektórych za matematycznego Nobla. Wynagrodzono ją sumą w wysokości 6 milionów norweskich kronerów (w przeliczeniu ponad 2.5 miliona złotych) za pracę nad teorią cechowania oraz analizą geometryczną, mającą ogromny wpływ w historii zarówno matematyki, jak i fizyki.
Teoria cechowania bazowana jest na nowoczesnej fizyce teoretycznej i stanowi integralną część nowatorskich badań nad fizyką cząstek, ogólną teorią względności oraz teorią strun. Praca Uhlenbeck zapoczątkowała kamień milowy w fizyce XX wieku, łącząc dwa spośród czterech rodzajów fundamentalnej siły natury: elektromagnetyzm oraz słabe jądrowe oddziaływanie.
– Łączenie sił [natury] to Święty Graal fizyki – mówi Jim Al-Khalili z Uniwersytetu w Surrey w Wielkiej Brytanii podczas swojego wykładu na temat zwycięskiej pracy Uhlenbeck. – Znacznie przyczyniła się do rozwoju tej właśnie matematycznej ścieżki.
Inne ważne badania prowadzone przez Uhlenbeck dotyczyły rachunku wariacyjnego, czyli nauki o tym jak niewielkie zmiany w ilości jednej jednostki mogą przyczynić się do odnalezienia minimalnej lub maksymalnej wartości drugiej. Życiowym przykładem są chociażby pękające bańki mydlane, zmieniające kształt tak by zminimalizować swoją powierzchnię. Przewidywanie porównywalnych struktur w wyższych wymiarach jest niezwykle wymagające; praca Uhlenbeck zdecydowanie ułatwiła to zadanie.
Uhlenbeck przetarła szlak dla kobiet w dziedzinie matematyki. Jej wykład plenarny wygłoszony podczas Międzynarodowego Kongresu Matematyków w 1990 roku był pierwszym wykładem kobiecym od czasów Emmy Noether w 1932.
Otrzymując nagrodę Steele’a z rąk Amerykańskiego Towarzystwa Matematycznego za Nowatorski Wkład do Badań w 2007 roku, Uhlenbeck obwiniła kulturę matematycznego społeczeństwa o tak niewielką liczbę kobiet na czele. W swoim samo-krytycznym podsumowaniu zwycięskiej pracy powiedziała: “zmiana kultury to doniosłe zadanie w porównaniu z innymi mniej ważnymi osiągnięciami, o których przed chwilą wspominałam”.
Praca Uhlenbeck nad zwiększeniem różnorodności na polu naukowym jest tak samo doceniana jak i osiągnięcia. – Jej sposób bycia zmienił więcej niż praca nad matematyką – mówi Al-Khalili.
Wprowadzona w 2003 roku, Nagroda Abela wręczana jest przez króla Norwegii dla matematyka, którego praca przyczyniła się w dużej mierze do rozwoju tego kierunku w nauce. Otrzymali ją, m.in. Andrew Wiles za udowodnienie ostatniego twierdzenia Fermata oraz teoretyk-noblista Josh Nash rozpoznawalny dzięki filmowi “Piękny Umysł”.