Upały trudne do zniesienia pojawiają się coraz częściej na całym świecie. Obecnie Portugalia czy Kalifornia są prawie płomiennymi krainami, a w tym kontekście Grecja to praktycznie kraina popiołów. W Niemczech umierają masowo ryby wykończone przez upał. Niektórzy ignorują ten aspekt naszej rzeczywistości, inni popadają w rozpacz, ponieważ zmiany klimatyczne są coraz bardziej odczuwalne na północnej półkuli.
Nie wiem czy znacie podcast “Mothers of Invention” – jest to inicjatywa prowadzona przez byłą prezydent Irlandii i prawniczkę Mary Robinson oraz komiczkę Maeve Higgins. Ich celem jest pokazywanie jak kobiety na całym świecie łączą siły, by walczyć o rozwiązania dobre dla ogółu społeczeństwa, a niekiedy ich akcje nabierają niezwykłego rozmachu.
W pierwszym epizodzie podcastu mogliśmy poznać kobiety, które będąc prawniczkami, aktywistkami, studentkami, pozywają rządy i międzynarodowe koncerny za zaniedbania klimatyczne.
Rabab Ali z Pakistanu miała zaledwie 7 lat, kiedy pozwała swój rząd w 2016 roku
Tessa Khan, prawnik z Bangladeszu i Australii, wyjaśnia, że większość systemów prawnych zawiera obowiązek staranności, który nałożony jest na rządy – jest to obowiązek ochrony obywateli przed wszelkimi rodzajami krzywd. Można je interpretować również w kontekście zmian klimatycznych.
W tym zakresie odnotowano kilka spektakularnych sukcesów. na przykład w 2015 roku holenderska grupa ekologiczna Urgenda wygrała pierwszy prowadzony przez obywateli proces sądowy przeciwko rządowi w sprawie klimatu. Jej zespół prawny argumentował, że Holandia nie robi wystarczająco dużo, aby zapobiec groźnej zmianie klimatu. W odpowiedzi sąd nakazał rządowi ograniczenie emisji dwutlenku węgla o 25 procent do 2020 roku.
Marjan Minnesma, holenderska prawniczka, która była współzałożycielem Urgendy, mówi Robinsonowi i Higginsowi, że – nie wyobrażam sobie, co mogło to zwycięstwo wywołać. Zainspirowało ono setki naśladowców i wzmocniło to, co holendresko-boliwijska producentka filmów Chihiro Geuzebroek nazywa “zbiorową śmiałością”.
Geuzebroek, która była jedną z 886 powodów w sprawie złożonej przez Urgendę, jest obecnie jednym z 10 tysięcy obywateli Holandii pozywających giganta paliwowego Shell. – Znów podnosimy poprzeczkę – dodaje filmowczyni.
Robinson uważa, że sprawy klimatyczne są szczególnie popierane przez kobiety. Od czasu swojej prezydentury Robinson stała się zaangażowaną działaczką na rzecz klimatu. – To naprawdę odzwierciedla moje własne doświadczenia podróżowania po świecie – wyjaśnia dodając, że to – ogólnie kobiety po prostu zakasują rękawy i radzą sobie z wyzwaniami.
Khan mówi, że może to wynikać z tego, że kobiety są nieproporcjonalnie dotknięte zmianami klimatycznymi. Mówi, że badania wykazały, że kobiety częściej niż mężczyźni umierają w klęskach żywiołowych i doświadczają częściej niedoborów żywności i wody ze względu na ich tradycyjną rolę opiekuńczą.
Szczególnie aktywne są dziewczęta i młode kobiety, które najdłużej będą dotknięte zmianami klimatycznymi. Na przykład Rabab Ali z Pakistanu miała zaledwie 7 lat, kiedy pozwała swój rząd w 2016 roku. – W Karaczi poziom zanieczyszczenia jest bardzo wysoki. To bezpośrednio wpływa na poziom IQ dzieci – mówi Rabab Ali. Podobnie Ridhima Pandey – 11 latka z Indii oraz Sarah Thompson – studentka prawa z Nowej Zelandii, również wszczęły podobne sprawy przeciwko swoim rządom.
We wspomnianym podcaście Robinson oraz Higgins rozmawiały również z Kelsey Julianą o Victorią Barrett – dwiema 21-letnimi kobietami, które w październiku staną przed sądem, aby argumentować, że rząd USA narusza ich prawo do życia, wolności i własności, zezwalając na nadmierne wykorzystywanie paliw kopalnych. – Naprawdę wierzę, że nasz rząd nas wysłucha i usłyszy nasze żądania – powiedziała Juliana.
Oczywiście czas pokaże, czy te wspólne działania będą miały jakikolwiek wpływ na życie na naszej planecie. Na przykład, wynik sprawy Urgendy pozostaje niepewny po tym jak rząd holenderski złożył apelację. Wiele kolejnych spraw dotyczących klimatu również zakończyło się niepowodzeniem – w tym te, które próbowały zablokowac plan Australii dotyczący budowy największej w historii kopalni węgla w tym kraju.
Nie mniej słuchanie podcastu Mother of Invention jest inspirujące i motywujące do zakasywania rękawów. Jak mówi sama Thompson – Odwaga jest zaraźliwa, a kiedy widzisz innych ludzi oddanych walce o sprawę, trudno nie dać się tym zainspirować.
Źródło: New Scientist, Mothers of Invention podcast