Od wielu lat sam doświadczam niemożności snu w noce kiedy na niebie widnieje pełnia naszego księżyca. Wczoraj na łamach Current Biology, wydawanego przez Cell Press zaprezentowano pierwsze, całkiem przekonywujące dowody naukowe sugerujące, że bezsenność w księżycowe noce nie jest tylko wymysłem. Badania wykazują, że ludzie – niezależnie od dostępu do wszelkich dóbr, które oferuje obecna cywilizacja – wciąż odpowiadają na geofizyczny puls naszego naturalnego satelity, prowadzony przez okołoksiężycowy zegar.
“Cykl księżyca wydaje się mieć wpływ na ludzki sen, nawet jeśli dana osoba nie ‘widzi’ księżyca i nie jest świadoma jaka w danym momencie jest jego faza”, mówi Christian Cajochen ze szpitala psychiatrycznego przy Uniwersytecie w Bazylei.
W opisywanych nowych badaniach naukowcy współpracowali z 33 ochotnikami, którzy podzieleni na dwie grupy, byli obserwowani podczas snu. Monitorowano wzorce ich mózgu podczas snu oraz zestawiano z ruchami gałek ocznych oraz wydzielinami hormonalnymi.
Dane wykazują, że w okolicy pełni księżyca aktywność mózgu związana z głębokim snem spadała o 30 procent. Wolontariuszom zajmowało kilka minut dłużej niż zazwyczaj samo zaśnięcie i spali oni około 20 minut krócej. Uczestnicy badań informowali, że sen w okresie kiedy księżyc był w pełni był gorszy, a także wykazywano u nich mniejszej stężenie melatoniny, hormonu który znany jest z regulowania cyklu zasypiania i pobudki.
“To pierwsze wiarygodne dowody, że rytm księżyca może modulować strukturę snu u ludzi, którzy byli badani przecież w bardzo określonych, monitorowanych warunkach w laboratorium, w którym pozostawieni oni byli bez podpowiedzi dotyczących czasu”, mówią naukowcy zaangażowani w badania.
Cajochen dodaje, że takie odczuwanie księżycowego rytmu może być reliktem przeszłości, kiedy księżyc naturalnie synchronizował ludzkie zachowania takie jak na przykład reprodukcję, tak jak to ma się do tej pory u zwierząt. W obecnych czasach zawieszony nad nami księżyc traktujemy jako elektryczną luminację lub inny aspekt współczesnego życia.
Naukowcy mówią, że byłoby jeszcze bardziej interesującym, aby przyjrzeć się anatomicznej lokalizacji księżycowego zegara w człowieku oraz poznać jego molekularne i neurologiczne podwaliny. Jak sami przyznają, może okazać się, że księżyc posiada moc wpływu również na inne aspekty naszych zachowań, takie jak zdolności poznawcze lub wahania naszych nastrojów.
Źródło: Cell Press, Current Biology, EurekAlert!
