Procedurę „Niebieskiej Karty” wszczyna jeden z podmiotów wymienionych w art. 9d ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Tym podmiotem może być policjant, pracownik socjalny, lekarz, pielęgniarka, ratownik medyczny, nauczyciel, psycholog szkolny czy dyrektor szkoły, który prowadząc czynności służbowe czy zawodowe uzna, że stosowana była przemoc.
W przypadku bycia osobą niepełnoletnią reprezentowani w procedurze będziemy przez dorosłego. Może nim być rodzic, opiekun, pedagog ze szkoły lub kurator rodzinny wyznaczony przez Sąd. W przypadku bycia osobą dorosłą uczestniczy się w niniejszej procedurze osobiście.
Procedura „Niebieskiej Karty” zaczyna się od wypełnienia formularza, kiedy to w toku prowadzonych czynności zawodowych bądź służbowych, zostanie powzięte podejrzenie stosowania przemocy wobec członków rodziny lub w wyniku zgłoszenia dokonanego przez członka rodziny lub przez osobę będącą świadkiem przemocy w rodzinie. Po wypełnieniu formularza „Niebieska karta – A” przekazuje się osobie, która jest dotknięta przemocą w rodzinie formularz „Niebieska Karta – B”, który stanowi pouczenie dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie. Dokument zawiera informacje praktyczne oraz prawne dla osoby doznającej przemocy domowej. Należy podkreślić, że pouczenie nie przekazuje się osobie, co do której jest podejrzenie o stosowanie przemocy w rodzinie.
Uzupełniony formularz „Niebieska Karta – A” przekazuje się w ciągu 7 dni do przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego. Przewodniczący Zespołu Interdyscyplinarnego powołuje Grupę Roboczą. Po analizie dokumentu osoba zostaje zaproszona na spotkanie w celu pozyskania dokładniejszych informacji do analizy sytuacji w rodzinie oraz zapoznania się z oczekiwaniami i potrzebami w związku z doświadczaną przemocą w rodzinie. Na podstawie udzielonych informacji zostanie uzupełniony formularz „Niebieska Karta – C”. W kolejnym kroku zapraszana jest przez Grupę Roboczą osoba, według której powzięto informacje, iż stosuje przemoc w rodzinie. Dokumentacja tego spotkania jest odnotowywana na formularzu „Niebieska Karta – D”. Zadaniem Grupy Roboczej jest wspieranie osoby w realizacji indywidualnego planu pomocy. Co jakiś czas członkowie będą monitorować sytuację w środowisku domowym.
Procedurę „Niebieskiej Karty” reguluje ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 roku
w sprawie procedury „Niebieskiej Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta”.
Jej celem jest monitorowanie danej rodziny, gdzie może dochodzić do pewnych nieprawidłowości. „Niebieska Karta” pozwala na skuteczniejszą reakcję organów ścigania oraz szybszą ich reakcję. Co więcej, „Niebieska Karta” może być ważnym dowodem w przypadku możliwych procesów sądowych.
Procedura „Niebieskiej Karty” kończy się w przypadku rozstrzygnięcia o braku zasadności podejmowania działań albo w przypadku ustania przemocy w rodzinie i uzasadnionego przypuszczenia o zaprzestaniu dalszego stosowania przemocy w rodzinie oraz po zrealizowaniu indywidualnego planu pomocy. Zakończenie całej procedury dokumentuje się w formie protokołu przez przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego.
Takie stwierdzenie ma na celu wyrobienie w ofierze przekonania, że nigdzie nie może się zwrócić o pomoc i nikt nie będzie jej w stanie realnie pomóc. Jest to nieprawda. Pierwszym krokiem, aby zakończyć przemoc jest przełamanie się i powiedzenie otwarcie o przemocy. Fałszywe słowa oprawcy mają na celu pomóc mu z możliwą konfrontacją i usłyszeniem negatywnego stanowiska otaczającego go środowiska, a co za tym idzie zapobiec poniesieniu jakiejkolwiek konsekwencji.
