Pochodzenie Cerataspis monstrosa było tak tajemnicze i niezbadane, jak głębokie są wody oceanu. Nad zagadką tą trudzili się naukowcy od ponad 180 lat. Po prawie dwóch wiekach udało się wytropić larwy, które pojawiły się w jelitach innej ryby, ale aż do teraz, nie znaleziono żadnego, dorosłego osobnika. Profesor biologii, Keith Crandall, z Uniwersytetu Jerzego Waszyngtona w USA, dokonał ostatnio przełomowego odkrycia, łamiąc kod DNA nieuchwytnego skorupiaka. Jego wyniki zostały opublikowane w czaspiśmie “Ekologia i Ewolocja”, a badania sfinansowała między innymi Narodowa Fundacja Nauki (NSF).  Doktor Crandall, główny autor artykułu wyjaśnia, że “larwa potwora” i głębinowe krewetki aristeidae znane jako armatus Plesiopenaeus mają wspólną cechę: larwy i dorosłe formy tego samego gatunku są takie same. Stąd wniosek, że Cerataspis monstrosa jest formą początkową w stosunku do postaci dorosłej, jaką jest armatus Plesiopenaeus.

Dotychczasowe próby odnalezienia dorosłej postaci larwy, jak dotąd nie przyniosły żadnego rezultatu. Zdolność postaci larwalnych do zmian w dorosłe krewetki nie była wystarczającym wyjaśnieniem, gdyż “młodzieńcza” faza rozwoju była zupełnia różna od od innych stadiów wzrostu.

Cerataspis monstrosa ma ciężką zbroję, gruby korpus i wyjątkowo zdobny róg. Opisywana jest jako “zwierzę potworne i zniekształcone”, stanowiące pokarm dla takich drapieżników jak: tuńczyki czy delfiny. Plesiopenaeus natomiast  jest czerwony i wyglądem przypomina kraba lub homara. Można go spotkać głównie w wodach Oceanu Atlantyckiego, jednak odnalezienie okazu pośredniego między Cerataspis monstrosa, a Plesiopenaeus, okazało się dla zoologów bardzo trudne.

Doktor Crandall powiedział, że naukowcy już od końca XIX wieku zaczęli podejrzewać związek pomiędzy Cerataspis, a niektórymi krewetki, zamieszkującymi morskie głębiny. Dlatego kiedy jeden okaz Cerataspis monstrosa został odnaleziony w północnej części Zatoki Meksykańskiej, poddano go wnikliwym, genetycznym analizom.

“Ponieważ wcześniejsze badania sugerowały związek między Cerataspis i krewetkami penaeoid, a osobnikami należącymi do rodziny aristeidae, zaczęliśmy intensywne badania w ramach tych grup,” powiedział Crandall. Jego labolatorium zbiera dane o sekwencji DNA skorupiaków od wielu lat, a zatem miał on doskonałą bazę odniesienia dla porównywania materiału genetycznego Cerataspis.

“To bardzo ekscytujące rozwiązać prawie 200-letnia zagadkę”, powiedział naukowiec. Crandall podsumowując zaznaczył: “to był projekt, któremu z pewnością dopisało nie tylko szczęście w uzyskaniu odpowiedniej próbki, ale także wyjatkowa wiedza aby zabezpieczyć badany okaz. Ponadto w dużym stopniu do sukcesu przysłużył się nowoczesny sprzęt labolatoryjny, a także narzedzia analityczne do zbierania unikalnych danych, na podstawie których mogliśmy odpowiedzieć na nurtujące nas pytania”.

Źródło: George Washington University Grafika: D.L. Felder