Naukowcy sugerują, że istnieje związek pomiędzy liczbą przyjaciół i znajomych, a rozmiarze pewnego regionu w mózgu, znanego jako przyśrodkowo-orbitalna kora przedczołowa, która znajduje się tuż nad oczami. Nowe badania pokazują, że ten obszar jest większy u ludzi, którzy posiadają większą liczbą przyjaciół.

Opracowanie i komentarz do badań został opublikowany 1 lutego 2012 roku w dzienniku Proceedings of the Royal Society B. Badania były prowadzone w ramach projektu organizowanego przez British Academy Centenary o nazwie “Lucy to Language”. Głównym prowadzącym był profesor Robin Dunbar z Uniwersytetu w Oxfordzie, we współpracy z doktor Joanne Powell oraz doktora Martą Garcia-Finana z Uniwersyetu w Liverpoolu, a także doktor Penny Lewis z Uniwersytetu w Manchesterze oraz profesorem Neilem Robertsem z Uniwersytetu w Edynburgu.

Badania pokazują, że potrzebujemy wykorzystywać odpowiedni zestaw umiejętności kognitywnych, aby móc utrzymać konkretną liczbą przyjaciół (w opracowaniach słowo “przyjaciel” jest kluczowe, jako odróżnienie od całkowitej liczby osób, które po prostu znamy). Te umiejętności są określone przez naukowców jako “mentalizowanie” lub “czytanie umysłu”. Zdolność to rozumienia jak myśli inna osoba jest kluczowa, jeśli chodzi o nasze zdolności radzenia sobie z kompleksowością świata społecznego, wliczając w to predyspozycje utrzymywania konwersacji z innymi ludźmi. Badania te, po raz pierwszy sugerują, że nasze potencjały w tych umiejętnościach są określone przez rozmiar kluczowych obszarów naszych mózgów – zwłaszcza płata czołowego.

Profesor Dunbar z Institute of Cognitive and Evolutionary Anthropology wyjaśnia to w taki sposób: “Mentalizowanie istnieje wówczas kiedy dana jednostka jest w stanie śledzić naturalną hierarchię, wliczając w to stany umysłu innych jednostek. Przykładowo w sztuce ‘Otello’ Szekspir jest w stanie śledzić pięć odrębnych stanów umysłowych. Jego zamiarem było, aby publiczność wierzyła, że Jago chce, aby Otello przypuszczał, że Desdemona kocha Cassio. Być w stanie zarządzać pięcioma odrębnymi stanami umysłu stanowi naturalną górną granicę dla większości dorosłych”.

Naukowcy pobrali anatomiczne obrazy z tomografii mózgu wśród 40 ochotników w Magnetic Resonance and Image Analysis Research Centre przy Uniwersytecie w Liverpoolu, w celu zmierzenia wielkości kory przedczołowej – części mózgu odpowiedzialnej za myślenie na wysokim poziomie. Uczestnicy zostali poproszeni o stworzenie listy wszystkich osób, z którymi spędzali czas w w ciągu ostatnich siedmiu dni ramach integracji społecznej, zabawy czy relaksu – z odseparowaniem kontaktów zawodowych, naukowych, etc. Zostali również poddani testowi na określenie ich kompetencji w mentalizacji.

O wynikach odpowiedział profesor Dunbar: “Odkryliśmy, że osoby, które posiadały więcej przyjaciół wykazały lepsze wyniki na zadaniach polegających określeniu poziomu mentalizacji, posiadają bardziej rozbudowany układ nerwowy w płacie czołowym, części przodomózgowia znajdującego się nad oczami. Rozumiejąc to połączenie pomiędzy rozmiarem mózgu danej osoby, a liczbą przyjaciół pomaga nam rozumieć mechanizm, który prowadzi ludzi do rozwoju większych mózgów, niż u innych gatunków naczelnych. Przednie płaty mózgu, w szczególności, powiększyły się znacznie u ludzi w ciągu ostatnich pół miliona lat”.

Doktor Joanne Powell z Wydziału Psychologii na Uniwersytecie w Liverpoolu powiedziała: “Być może najważniejszym odkryciem w naszych badaniach jest to, że byliśmy w stanie wykazać, że związek pomiędzy rozmiarem mózgu, a rozbudowaną siecią społeczną jest prowadzony przez umiejętności mentalizowania. To mówi nam, że rozmiar mózgu określa twoje umiejętności socjalne, a to właśnie pozwala ci mieć wielu przyjaciół”.

Profesor Dunbar dodaje: “Wszyscy ochotnicy w tym przypadku byli absolwentami różnych uczelni, w podobnym wieku, z podobnymi możliwościami do aktywności społecznej. Oczywiście ilość wolnego czasu na spędzanie czasu z innymi ludźmi, położenie geograficzne, osobowość, jak i płeć mają również wpływ na ilość przyjaciół w życiu. Wiemy jednak, że niektóre z tych czynników, zwłaszcza płeć, jest powiązana z umiejętnościami mentalizowania. Nasze badania odkrywają, że istnieje połączenie pomiędzy zdolnością odczytywania w jaki sposób myślą inni ludzie, a wielkością sieci społecznej danej osoby”.

Badania profesora Dunbara zostały sfinansowane przez British Academy Centenary Research Project oraz British Academy Research Professorship. Podczas swoich prac, zbadał różne wielkości mózgów u różnych gatunków, ale te badania wykraczają poza standardowe różnice pomiędzy gatunkami. Profesor Dunbar opublikował swoje prace w zeszłym roku, w których również zauważył, że ludzie żyjący na biegunach potrzebują również większych mózgów do poprawnego przetwarzania wizualnego, z powodu gorszych warunków świetlnych na tych obszarach.