• Słuchowisko / Teatr dźwiękowy

Nadzy się urodziliśmy i nadzy musimy odejść

ORION Organizacja Społeczna

Glikl z Hameln urodziła się w 1646 r. w Hamburgu. Wydana w wieku 14 lat za młodego syna jubilera, prowadziła z nim rozległe interesy. Po jego śmierci zajmowała się nimi z powodzeniem sama, jednocześnie dbając o wykształcenie i śluby swoich dzieci. Aby ugasić żal po stracie męża, zaczęła spisywać w jidysz wspomnienia i refleksje moralne. Prowadziła swoje zapiski przez kilkanaście lat. Tak powstało „Siedem ksiąg”.

blank

Celem projektu jest edukacja i utrwalenie pamięci o postaci Glikl z Hameln – XVII-wiecznej pobożnej Żydówce - kobiecie biznesu i autorce pamiętników, poprzez stworzenie unikalnego słuchowiska edukacyjnego (teatru dźwiękowego), które będzie najlepszą formą do wyobrażenia tej wyjątkowej kobiety i poznania jej fascynującego życiorysu oraz części faktów z jej życia.

Bazą do zbudowania fabularyzowanego scenariusza będą opublikowane wspomnienia Glikl z Hameln w postaci pamiętników („Siedem ksiąg. Pamiętniki z lat 1691-1719”, z 2021). Wspomnienia Glikl z Hameln były kilkukrotnie zaadaptowane: w książce M. Winstona z 1941 roku, teatrze lalkowym Great Small Works czy w niemieckiej produkcji łączącej czytanie pamiętników z muzyką z czasów Glikl. Takiej realizacji brak w jęz. polskim, a szkoda – jej babcia opiekowała się żydowskimi uchodźcami z Polski.

W obliczu niestety nadal istniejącego antysemityzmu, chcemy zaprezentować dobrego człowieka, którego zachowania i wartości są wciąż warte naśladowania.

Słuchowisko będzie posiadać wartość edukacyjną - odwoła się do wydarzeń historycznych Glikl z Hameln i wieloperspektywicznego portretu społeczeństwa tamtych czasów: życia codziennego, zwyczajów, praktyk, roli kobiet i życia rodzinnego. Jednocześnie będzie można bliżej osobowość samej pisarki – jej świat wewnętrzny i rozwój samoświadomości. Chcemy na podstawie pamiętników przedstawić jej radości i bóle, poznać w chwilach kryzysu, rozpaczy, ale także akceptacji, spełnienia, satysfakcji, starając się uchwycić jej poczucie humoru i niekiedy stosowaną ironię.

Glikl (znana jako Glikl z Hameln) żyła w Rzeszy niemieckiej na przełomie XVII i XVIII wieku. Większość życia spędziła w Hamburgu, lecz jako bogata kupcowa i matka dwanaściorga dzieci podróżowała po całej Rzeszy, zwłaszcza zmuszona okolicznościami po śmierci swojego pierwszego męża, Chaima Hameln. To również to wydarzenie skłoniło ją do rozpoczęcia spisywania wspomnień, które między innymi stały się dla niej narzędziem poradzenia sobie z żałobą i stratą. Za cel postawiła sobie także przekazanie w ten sposób dzieciom swoich doświadczeń życiowych oraz wartości i wzorów moralnego postępowania, które uważała za najważniejsze.

Jednocześnie pamiętniki Glikl, spisywane przez blisko trzydzieści lat, to bardzo żywy opis życia codziennego na tle zdarzeń przekształcających ówczesną Europę i mających bezpośredni wpływ na losy społeczności żydowskich. Dzięki wyrazistości opisu oraz barwności języka dystans ponad trzystu lat dzielący nas od Glikl ulega skróceniu.

Tekst pamiętników nie dotarł do naszych czasów w oryginale, lecz w kopiach sporządzonych przez syna Glikl. Został na nowo odkryty przez badaczy dziewiętnastowiecznych, a następnie wprowadzony do szerszego obiegu między innymi dzięki przekładowi na język niemiecki Berthy Pappenheim – żydowskiej działaczki feministycznej i potomkini Glikl.

Słuchowiska kształtują pamięć słuchową, świadomą koncentrację, poszerzają słownictwo i horyzonty. To twórczy sposób spędzania czasu, bo pobudza wyobraźnię. Nic w słuchowisku nie jest podane na talerzu, w związku z tym angażują się wszystkie zmysły. Mimo iż słyszenie mamy od urodzenia, to słuchanie wymaga już aktywności i zaangażowania. Poprzez słuchowiska można pracować nad koncentracją na słowach. Może się to okazać użyteczne w szkole, czy na studiach, a także w życiu codziennym.

Współczesna technologia sprawiła, że oprócz oprócz sposobu produkcji i nagrywania dźwięku w słuchowiskach modyfikacji uległy możliwości dystrybucji transmitowanych przekazów. W dzisiejszych czasach, nie wszystkie słuchowiska są przeznaczone do prezentacji w radio. Często są one zapisane na CD lub w formacie MP3 i docierają do uszu odbiorców z pominięciem swego pierwotnego narzędzia upowszechniania.

W konsekwencji nie mówi się już tak często jak kiedyś o „teatrze radiowym”, a raczej – podążając tropem wyznaczonym przez Michała Kaziówa – o „teatrze słuchowym” lub „teatrze akustycznym”.

Uznaliśmy, że słuchowisko jako forma przedstawienia postaci Estery Racheli Kamińskiej będzie najlepszą formą, która da nie tylko wyobrażenie tej wyjątkowej kobiety, ale pozwoli poznać jej fascynujący życiorys oraz część faktów z jej życia.

Halacha - autentyczna i autorytatywna wykładnia Prawa Mojżeszowego (Tory), ukazująca jak stosować Prawo do konkretnych sytuacji życiowych. Tą nazwą określa się cały zbiór przykazań religijnych stanowiący jedną z trzech głównych gałęzi żydowskiej ustnej tradycji bądź poszczególną wybraną interpretację lub opinię któregoś z rabinów, uznaną za obowiązującą dla danej praktyki. Podstawowym zbiorem halachicznych rozstrzygnięć prawnych jest Miszna, istniejąca w formie pisanej od II w. n.e. 

Tosafot (Tosefta) – rozszerzenie i uzupełnienie Miszny. Tosefta ma niższy status niż Miszna. W skład Tosefty weszły rozstrzygnięcia i komentarze prawne, które nie zostały umieszczone w zasadniczym tekście, ale posiadały taki autorytet, że zostały uznane za kanoniczne i niezbędne do zapisania. Zostały zredagowane po powstaniu Miszny, w III w. n.e., prawdopodobnie w Palestynie.

ORION Organizacja Społeczna

Scenariusz, reżyseria, konultacje i obsada

blank
blank
blank
blank
blank
blank
POSŁUCHAJ

NADZY SIĘ URODZILIŚMY I NADZY MUSIMY ODEJŚĆ

Zapraszamy do przeniesienia się na 46 minut w świat, w który w tajemniczych okolicznościach pewna młoda para z Warszawy poznaje historię Glikl z Hameln...
blank
ORION Organizacja Społeczna
Instytut Ekologii Akustycznej
ul. Hoża 86 lok. 410
00-682 Warszawa
Email: instytut@yahoo.com
KRS: 0000499971
NIP: 7123285593
REGON: 061657570
Konto. Nest Bank:
92 2530 0008 2041 1071 3655 0001
Wszystkie treści publikowane w serwisie są udostępniane na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa - użycie niekomercyjne - bez utworów zależnych 4.0 Polska (CC BY-NC-ND 4.0 PL), o ile nie jest to stwierdzone inaczej.