UWAGA: Tekst zawiera wulgaryzmy, obraźliwe określenia oraz odniesienia do tematów takich jak przemoc seksualna.
Mężczyzna oskarżony o przeprowadzenie ataku vanem w Toronto ma być rzekomo powiązany z internetową społecznością żyjącą w “mimowolnym celibacie”. Ich język, choć absurdalny, może stanowić śmiertelne zagrożenie.
23 kwietnia 2018 roku w Toronto, van wjechał na chodnik, zabijając 10 osób — 15 innych odniosło obrażenia. Mark Suanders, komendant policji, stwierdził wówczas, że to wydarzenie — choć świadomie zamierzone — nie może zostać uznane za akt terroryzmu. Z tymi słowami zgodził się Ralph Goodale, minister bezpieczeństwa publicznego, opisując incydent jako “niepowiązany ze zorganizowanymi atakami terrorystycznymi”. Według kanadyjskich zasad, osoba atakująca musi działać z pobudek politycznych, religijnych i społecznych; dopiero wtedy zachowanie tej osoby może zostać uznane za terroryzm. Co ciekawe, służby wypowiedziały się na ten temat zaledwie chwilę po tragedii.
Na krótko przed atakiem, podejrzany opublikował na Facebooku post ogłaszający rozpoczęcie “Rebelii Incelii”, pisząc: “Szeregowy Piechoty 00010, zgłaszam się do sierżanta 4chana. C23249161”. Mike Wendling, autor książki Alt-Right: from 4Chan to the White House (pl. Ideologia Alt-Right: Od 4Chana do Białego Domu), opisuje stronę 4Chan jako “wiodącą platformę organizacyjną dla ruchu alt-right”. Według słownika Merriam-Webster, alt right odnosi się do prawicowego ruchu politycznego w Internecie, którego członkowie posiadają skrajne poglądy oparte o biały nacjonalizm.
Koncept incelizmu rozważany jest jako “ideologia” z pewną dozą niechęci, biorąc pod uwagę to, jak pokraczne bywają jego koncepcje. Dla niektórych jest to zdecydowanie zbyt zawyżone określenie. Samo pojęcie, mające oznaczać “mimowolny celibat”, zostało przedstawione 20 lat temu przez kobietę o imieniu Alana, która ochrzciła nim internetowe grupy wsparcia dla samotnych mężczyzn.
– Czuję się jak naukowiec, któremu udało się rozszczepić jądro atomowe. Odkrycie, z którego powinnam być dumna, stało się nagle narzędziem wojny – tak Alana opisuje swoje odczucia względem tego, jak wymyślona przez nią nazwa stała się symbolem mizoginii.
Kim są incele i dlaczego są powiązani z atakiem w Toronto?
Atak vanem, choć zalicza się do “manosfery”, odstaje od aktywizmu prawicowych mężczyzn. Mike Wendling, redaktor BBC Trending — grupy zajmującej się badaniem mediów — określił go jako przykład “surowej nienawiści”.
– [Surowa nienawiść] jest podła. Jest wytrącona z równowagi, nierzeczywista i prymitywna. Jest też poniekąd powiązana z białą supremacją, której zwolennicy obracają się w tych samych internetowych kręgach i korzystają z tej samej technologii. Co tak naprawdę wyróżnia ideologię incelizmu, to wyrażanie nienawiści poprzez prześmiewcze przezwiska:
- Stacy (określenie na atrakcyjne kobiety)
- Chad (określenie na atrakcyjnych mężczyzn)
- Normie[s] (określenie na osoby niebędące incelami; posiadające partnerów mimo niespełniania podstaw tradycyjnego kanonu piękna).
Częściowo winą są obarczeni atrakcyjni mężczyźni uprawiający stosunki seksualne ze zbyt wieloma kobietami.
– Musimy rozwiązać problem poligamii – to możemy usłyszeć w trzygodzinnym podcaście Incelcast opowiadającym o ataku w Toronto. – Głównym problemem wciąż jednak pozostają kobiety, stanowiące zagrożenie dla ludzi i polityki. Często dyskutujemy o tym, jak powinniśmy je ukarać, włączając w to fantazje o masowym gwałcie czy szukanie sposobów na śledzenie ich tak, by uniknąć aresztowania i jednocześnie zwrócić na siebie uwagę. Feminizm sprawił, że nie możemy zaruchać, a antykoncepcja – że kobiety chodzą tylko z Chadami. To tworzy negatywne rozgałęzienia w społeczeństwie.
Nie wiadomo, ile osób popiera tę doktrynę, ani do jakich skrajności są w stanie się ponieść; według Weddlinga, nie jest to nawet 1/3 Reddita. – To duży i poważny ruch, w skład którego wchodzą dziesiątki tysięcy ludzi odwiedzających fora i Reddity stanowiące dla nich bezpieczną przestrzeń.
Angela Nagle jest autorką Kill All Normies: Online Culture Wars from 4Chan and Tumblr to Trump and the Alt-Right (pl. Do piachu z Normikami: Kultura internetowych wojen, od 4Chana i Tumblra do Trumpa i ruchu Alt-Right).
– Widzę ciekawą ironię w incelowym podejściu do quasi-polityki – zauważa w tekście. – Zarówno incelizm, jak i quasi-polityka popierają spojrzenie typu Ayn Randian na miłość oraz relacje międzyludzkie. Stają na przeciw samotności, izolacji i indywidualnej naturze współczesnego życia. Z drugiej strony wspierają także tezę, jakoby język miłości miał triumfować nad słabością, mimo że sami są jednostkami słabymi.
Incelowy punkt widzenia przeplata się z przeczącymi sobie argumentami – Incele narzekają na wygraną lewicy w kulturowej wojnie i żądają powrotu do tradycyjnej hierarchii, jednocześnie używając takich pojęć jak “dziwki do ruchania”. To nie ma sensu, prawda? – kontynuuje Nagle – Możesz wybrać tylko jedno. Incele chcą mieć bogate życie seksualne, jednocześnie narzekając na swobodę seksualną.
Incele mają obsesję na punkcie swojej nieatrakcyjności — dzielą ludzi na kategorie alfa i beta, przy czym beta reprezentuje “przeciętnych i sfrustrowanych kretynów”. Incele wrzucają siebie do trzeciego worka zwanego omegą — są najgorsi z najgorszych, pogardzani przez wszystkich i uznający samoakceptację za obelgę. W tej sposób znieczulają się w swojej misji o dominację.
Incele zapożyczają część swojego języka z programów o równości i prawach obywatelskich. Przykład? “Społeczeństwo traktuje singli jak śmieci, a my musimy to powstrzymać. Kobiety, które są u władzy mogą to zmienić, ale nie chcą. Mają krew na rękach”. Takie stwierdzenie padło na forum dzień po ataku w Toronto. Incele opisują swój brak inicjacji seksualnej jako przejaw dyskryminacji lub nawet apartheidu, który może naprawić jedynie program stanowej dystrybucji dziewczyn. Taki program miałby zdelegalizować posiadanie więcej niż jednego partnera. Jednocześnie dążą nienawiścią ofiary, “specjalne płatki śniegu” i lewicowców wspierających prawdziwą równość.
Perspektywa inceli nabiera sensu jedynie na poziomie podstaw. Spójność, jednolitość, dobra argumentacja — tych rzeczy potrzeba do wzajemnego porozumienia się. Autorytarny punkt widzenia całkowicie ignoruje te zasady, ciężko jest zatem sformułować odpowiedź na poziomie intelektualnym, a co dopiero praktycznym. Nie da się przedyskutować schematu, którego podstawa nie przyjmuje żadnej argumentacji. Jedyna alternatywa, ośmieszenie, nie jest niestety ani rozsądna, ani poprawna.
Elliot Rodger, morderca z Isla Vista, opublikował na platformie YouTube film o swojej “zemście” na atrakcyjnych kobietach, które nie chciały się z nim przespać (oraz na atrakcyjnych mężczyznach, z którymi przegrał) na krótko przed zabiciem sześciu osób w 2014 roku. Amerykańska organizacja prawnicza Southern Poverty Law Center, która zajmuje się śledzeniem aktywności skrajnej prawicy, opisała Elliota jako pierwszego terrorystę ruchu Alt-Right. Mimo że incele nie reprezentują pełnych możliwości prawicy, z pewnością stanowią ugrupowanie problematyczne.
Istnieje olbrzyma dysproporcja pomiędzy (śmiertelnym) zagrożeniem, jakie stanowią incele — nawet nie biorąc pod uwagę przypadku Rodgera — a absurdalnymi ideami, które propagują. W sferze “podrywu”, umiejętność uwodzenia jest traktowana jako broń w wojnie płci. Wiele mówi się o jej zaletach, mimo że rdzeniem i jednocześnie jedyną regułą u inceli jest zaciągnięcie kobiety do łóżka oraz traktowanie jej jak gorszy sort.
Kiedy ta “niesamowita” taktyka zawodzi, incele chowają głowę w piasek, uznając grę za sfałszowaną. Wygląd jest przecież wszystkim! A z brzydkimi kartami nie da się wygrać. To eskaluje w agresywną fantazję — no bo skoro gra jest sfałszowana, to atrakcyjną kobietę trzeba do stosunku zmusić. Atrakcyjni mężczyźni to dodatkowa przeszkoda. Co ciekawe jednak, fora dyskusyjne mogą nie ponieść żadnych konsekwencji związanych z pisaniem o fantazjach masowego gwałtu; inaczej sytuacja wygląda, kiedy chodzi o dyskusję na temat kastracji współlokatora.
Sądząc po sposobie, w jaki moderatorzy lekceważą groźby wobec kobiet, a służby potencjalne zagrożenie terrorystyczne, idzie odnieść wrażenie, że incele nie są traktowani poważnie. Ideologia ta z pewnością urosłaby do miana prawdziwego zagrożenia, gdyby obiektem obelg był ktokolwiek inny.
Zachowania inceli stają się coraz bardziej niedorzeczne. Jakiś czas temu, pewna osoba wytatuowała sobie na ramieniu twarz Jordana Petersona — czołowego filozofa meninizmu. Incele wierzą także w mityczną postać czarodzieja-prawiczka, który magiczne moce zyskał wraz z ukończeniem 30-tego roku życia bez odbycia stosunku seksualnego. Nazwy tematów na forach brzmią czasami tak żałośnie, że wywołują litość (strona Wiz Chan o podnazwie “odrzuć kobiety, przyjmij magię” posiada wątek pod tytułem “Jak mieszkać w limuzynie”, który długością można porównać do krótkiego opowiadania).
Zachowanie inceli jest abstrakcyjne w swoim połączeniu nibyżartów z lat 90. (“Hej, ten tekst o gwałcie to tylko żart! No chyba że wylądujemy sami w ciemnej alejce”), użalania się nad sobą, przywłaszczenia oraz biegania w strojach superbohaterów; wszystko to na czele z hucznym gniewem reptiliańskiego umysłu. Oglądaliście czarną komedię “Cztery Lwy” o grupie terrorystów? W porównaniu z myślami i pomysłami inceli, ich działania są niczym idee Wittgensteina — ojca chrzestnego neopozytywizmu. To jednak nie odzwierciedla tego, czym jest współczesny terroryzm. Sprawcy nie muszą spotykać się na żywo i nie potrzebują dopasowanych kominiarek. Wystarczy, że jasno określą cel swojej nienawiści i będą w niego brnąć.
– Ciężko jest znaleźć jednoznaczną odpowiedź – mówi Nagle. – Ciągle drążymy temat, załóżmy, praw do posiadania broni i wszystkich jego odłamów. W Ameryce rdzeń problemu jest położony bardzo, bardzo głęboko. Jestem zdania, że swojego rodzaju rewolucja kulturowa, która nadeszła wraz z latami 60., kiedy to ludzie zaczęli wątpić w starsze instytucje, skutecznie przyczyniła się do rozpadu tych instytucji.
– Jeżeli jednak spojrzymy na współczesne amerykańskie społeczeństwo, nie wynaleziono niczego, co mogłoby te instytucje zastąpić, żeby zjednoczyć ze sobą społeczeństwo. Dlatego [incele] twierdzą, że “kobietom zależy tylko na sobie i wystarczy im kupa mięśni u faceta”. Nie ma tu mowy o miłości, ani o zaufaniu. Ich punkt widzenia jest bardzo, bardzo posępny, ale nie wziął się znikąd.
Źródła: Kill All Normies: Online Culture Wars from 4Chan and Tumblr to Trump and the Alt-Right (Angela Nagle), The Guardian, BBC, Reddit, Know Your Meme