Środowisko, w którym przebywają dzieci oraz ilość i rodzaj bodźców, na jakie są narażone, wpływają na to, czego dzieci się uczą i w jaki sposób to robią. Jednym z najważniejszych zadań, które muszą wykonywać jest skupienie uwagi na informacji, która jest istotna dla tego, czego się uczą, a ignorowanie tego co nieistotne. Według najnowszego badania hałas w domu lub szkole utrudnia dzieciom w wieku pomiędzy 1 a 3 rokiem życia naukę nowych słów. Badanie wykazało również, że dodatkowe podpowiedzi językowe mogą pomóc małym dzieciom w zniwelowaniu skutków przebywania w głośnym środowisku.
Badanie zostało przeprowadzone na University of Wisconsin-Madison, a jego wyniki przedstawiono w magazynie Child Development.
– Umiejętność uczenia się słów jest niezwykle ważna oraz stanowi podstawę, dzięki której dzieci są w stanie osiągać wyższe wyniki w szkole – wskazuje Brianna McMillan, doktorantka psychologii na Univeristy of Wisconsin-Madison, która prowadziła badania.
Dzisiejsze domy pełne są rzeczy rozpraszających uwagę takich jak telewizja, radio, słychać w nich prowadzone rozmowy. Wszystko to może mieć wpływ na sposób, w jaki dzieci przyswajają nowe słowa we wczesnym etapie życia. Nasze badanie sugeruje, że dorośli powinni zwracać uwagę na ilość hałasu, jaki jest w środowisku, w którym komunikują się z małymi dziećmi.
Badania dotyczące wpływu hałasu w środowisku sugerują, że jego zbyt wysoki poziom ma wpływ na aspekty poznawcze, psychiczne i fizjologiczne u dzieci – między innymi w postaci słabszych wyników w szkole, podwyższonego poziomu kortyzolu oraz szybszego tętna. Jednakże większość badań dotyczących nauki słownictwa przeprowadzana jest w cichych laboratoriach. W przedmiotowym badaniu skupiono się na kwestii nauki słownictwa, ale i próbowano odwzorować głośne środowiska, w których przebywają dzieci, takie jak dom, czy szkoła. W badaniu wzięło udział 106 dzieci w wieku 22-30 miesięcy. Uczestniczyły one w trzech doświadczeniach, w czasie których uczono je nazw nieznanych przedmiotów, a następnie sprawdzano, czy potrafią one rozpoznawać te przedmioty, kiedy ich nazwa była wypowiedziana. Na początku dzieci słuchały zdań, które zawierały dwa nowe słowa. Następnie uczono je łączenia przedmiotu z jego nazwą, a w końcowej fazie badania sprawdzano, czy dzieci potrafiły przypomnieć sobie te słowa.
W pierwszym doświadczeniu 40 dzieci w wieku 22-24 miesięcy podczas nauki nowych słów, słyszało rozmowy odbywające się w ich otoczeniu – jedne były głośniejsze, drugie cichsze. Tylko te dzieci, które uczyły się przy dźwięku cichych rozmów, nauczyły się nowych słów. W drugim doświadczeniu, w którym udział wzięła grupa 40 dzieci w wieku 28-30 miesięcy, sprawdzono, czy nieco starsze dzieci lepiej radzą sobie ze skutkami otaczającego ich hałasu. Badanie ponownie wykazało, że tylko te dzieci, które przebywały w otoczeniu, w którym poziom hałasu był niższy, nauczyły się nowych słów.
W trzecim doświadczeniu, 26 starszym maluchom przedstawiono dwa słowa, sytuacja ta miała miejsce w cichym pomieszczeniu. Następnie, dzieci poznały znaczenie czterech słów – dwóch, które usłyszały wcześniej i dwóch nowych. Dzieci uczyły się znaczenia wszystkich tych słów w tym samym głośnym środowisku, które uniemożliwiło naukę w czasie drugiego doświadczenia. Dzieci nauczyły się nowych słów i ich znaczenia tylko w cichym pomieszczeniu, co sugeruje, że słuchanie nowych słów w pomieszczeniu, w którym panuje cisza, pomaga dzieciom w łączeniu słów z ich znaczeniem.
Podsumowując, badanie pokazuje, że choć głośniejsza mowa w tle utrudniała maluchom naukę słów, to wskazówki z otoczenia pomagały im przezwyciężyć tę trudność. – Słysząc nowe słowa w płynnej mowie bez dużego hałasu w tle, przed próbą nauczenia się, jakim przedmiotom odpowiadają nowe słowa, może pomóc bardzo małym dzieciom w opanowaniu nowego słownictwa – sugeruje Jenny Saffran, profesor psychologii w College of Letters & Science na Uniwersytecie Wisconsin-Madison, która jest współautorką badania. – Ale gdy otoczenie jest głośne, zwracanie uwagi małych dzieci na dźwięki (brzmienie) nowego słowa może pomóc im to zrekompensować (trudności wynikające z hałasu – przyp. red.).
Ucząc się, dzieci rzadko przebywają w całkowicie cichym otoczeniu. Rodzice i nauczyciele mogą zwrócić uwagę na to, że zmniejszenie hałasu w tle lub podkreślenie ważnych informacji może pomóc dzieciom w nauce nawet wtedy, gdy w tle panuje hałas. Te sugestie mogą być szczególnie ważne w przypadku gospodarstw domowych o niskich dochodach, ponieważ badania wykazują, że w takich domach poziom hałasu jest wyższy ze względu na miejskie otoczenie i gwar społeczny.
Źródło: Society for Research in Child Development