PRAWA CZŁOWIEKA / PRZEMOC / SPRAWY SPOŁECZNE

Sztuka jako narzędzie terapii osób z autyzmem. Trwają zapisy do nowej edycji Be Together

PRAWA CZŁOWIEKA / PRZEMOC / SPRAWY SPOŁECZNE

Sztuka jako narzędzie terapii osób z autyzmem. Trwają zapisy do nowej edycji Be Together

Sztuka posiada zdolność bawienia i edukowania w wielu ważnych aspektach ludzkiego doświadczenia. W ostatnich czasach innowacyjne inicjatywy zapewniają większą dostępność do produkcji teatralnych dla osób z zaburzeniem spektrum autyzmu (ASD), nie tylko w formie widzów, ale również aktywnych uczestników. Aktorstwo oraz inne uczestnictwo w tworzeniu sztuki to procesy wyjątkowo interaktywne, obejmujące wiele aspektów socjalizacji – obserwację, postrzeganie, interpretację oraz wyrażanie myśli, uczuć i pomysłów.

W roku 2015 Blythe Corbett, profesorka nadzwyczajna na Uniwersytecie Vanderbilt i badaczka z Vanderbilt Kennedy Center, opublikowała wyniki badań, w którym dzieci z autyzmem uczestniczyły w programie teatralnym trwającym 40 godzin (10 tygodni). Publikacja, która znalazła się w Journal of Autism and Developmental Disorders, wykazała znaczące różnice w zdolnościach społecznych w porównaniu z grupą dzieci z autyzmem, które nie uczestniczyły w programie.

Badania wykazały, że SENSE Theatre® (Social Emotional NeuroScience Endocrinology), program interwencyjny w teatrze, w którym młodzież z autyzmem uczy się różnych technik aktorskich z rówieśnikami-aktorami, którzy modelują komunikację i umiejętności behawioralne, przyczynia się do znaczących zmian w kompetencjach społecznych, komunikacji, poznawczości i umiejętnościach interakcyjnych uczestników. Program został zaprojektowany w celu poprawy funkcjonowania społeczno-emocjonalnego i zmniejszenia stresu u dzieci z autyzmem. W programie uczestniczyło ośmioro dzieci z autyzmem, które zostały sparowane z typowo rozwijającymi się rówieśnikami, służącymi jako modele do naśladowania. Oceniano między innymi wpływ tego programu na funkcjonowanie społeczno-emocjonalne dzieci z ASD. Uczestnicy wykazali pewne poprawy w identyfikacji twarzy oraz umiejętnościach związanych z teorią umysłu. Program wykorzystywał techniki teatralne w połączeniu z modelowaniem wideo, co pozwoliło uczestnikom na obserwację, naśladowanie i praktykowanie swoich ról w domu.

– Mierzyliśmy wiele aspektów zdolności społecznych i stwierdziliśmy znaczące efekty terapeutyczne w zakresie poznawczości społecznej, interakcji społecznych i komunikacji społecznej u młodzieży z autyzmem – powiedziała Corbett.

W Polsce podobny koncept realizuje projekt BE TOGETER – Sztuka i Integracja, który w 2019 roku założyła Paulina Anna Galanciak, na bazie koordynowanego przez nią projektu Brave Together. Przez kilka lat intensywnej pracy z osobami z autyzmem, mnogości warsztatów, a przede wszystkim finałów projektu, związanych z wystawami oraz spektaklami teatralnymi, Paulina również ma swoje spostrzeżenia, jak projekt wpływa na dalsze funkcjonowanie jego uczestników. – Zacznę ze wzruszeniem od tego, że bardzo dużo osób pozostaje po projekcie w kontakcie. Nawiązują się przyjaźnie, relacje, związki. Wiele osób dalej się spotyka, odwiedza (nie wszyscy mieszkają we Wrocławiu; edycje były też w Katowicach, Wałbrzychu, a nawet działania ogólnopolskie). To dla nas, organizatorów i twórców Be Together, niezwykle piękne, kiedy projekt dobiega końca, ale to, co zbudowało się pomiędzy ludźmi, dalej trwa.

Autyzm charakteryzuje się znaczącymi trudnościami w komunikacji społecznej, powtarzającymi się zachowaniami oraz nietypową wrażliwością na bodźce sensoryczne. Wielu ludzi z ASD wykazuje zdolności artystyczne, które mogą być wykorzystane jako sposób wyrażania siebie i dzielenia się swoją perspektywą na świat. – Widzimy też sporo uczestników i uczestniczek, którzy nie skończyli po projekcie swojej ścieżki artystycznej – mówi dalej Paulina. – Rozwijają ją, szukają dalej swojego wyrazu artystycznego i wychodzą z tym do świata. To też niezwykle poruszające! I to, co często pokazuje nam, że warto i że jest potrzeba takich działań, jak Be Together, to bardzo duża liczba osób, które chcą wziąć udział w projekcie jeszcze raz (albo nawet trzeci czy czwarty). To nam pokazuje, że tworzymy nie jednorazową akcję, ale i otwartą, przyjazną i uważną na siebie społeczność.

Również inne inicjatywy, takie jak Autism Theatre Initiative i Theatre Development Fund, stworzyły “przyjazne dla autyzmu” przedstawienia zarówno na Broadwayu, jak i poza nim, dając ludziom z autyzmem bezprecedensowy dostęp do różnych form teatru. Istotnym aspektem było dopasowanie do nich oświetlenia (było jaśniejsze), a dźwięk był cichszy. Dodatkowo przygotowane były przewodniki opowieści, które pomagały uczynić teatralne doświadczenie mniej intensywnym i stresującym. Dobór formy pracy jest zatem kluczowym elementem, który pozwala na sukces przedsięwzięcia pod katem terapeutycznym, jak i artystycznym.

Tegoroczna edycja BE TOGETHER będzie skupiona wokół tworzenia wystawy, a słowa-klucze, które jej towarzyszą to “fotografia, słowo, ruch”. – Wystawa to jednak dość szerokie pojęcie i wspólnie z grupą chcemy sprawdzić, co dla nich znaczy i jak chcą ją skonstruować – zapowiada Paulina Galanciak. – Wspólnie wejdziemy najpierw w świat fotografii i pracy literackiej, żeby zobaczyć, co z tych obszarów będzie dla uczestników i uczestniczek pociągające. Będziemy korzystać z naturalnych materiałów, takich jak patyki, kamienie, liście, inspirując się land artem. Będziemy też rozmawiać o zmysłach i ich wadze w tworzeniu sztuki. Mamy aspiracje, żeby nasza wystawa była taką wielozmysłową podróżą dla publiczności.

– Ważną częścią spotkań są też działania ruchowe i performatywne, które pozwalają nam poznać się lepiej, zbadać swoje granice, zobaczyć się i usłyszeć. Dzięki pracy z ciałem zaczynamy budować grupę, a tylko jako grupa możemy iść dalej w stronę tworzenia wspólnej sztuki – mówi dalej Paulina.

Uczestnictwo, a także sama organizacja takiego przedsięwzięcia to z pewnością nie tylko wyzwanie, ale również doświadczenia, które zostają z nami do końca życia. – Dla mnie (i nie tylko!) Be Together to przygoda życia – mówi Paulina. – To przestrzeń spotkania różnorodnych ludzi, którzy razem poznają się, odkrywają przed sobą, aby wspólnie tworzyć sztukę. I z głębi serca zapraszam każdego, żeby choć raz w życiu poczuł się częścią społeczności dążącej do porozumienia, szczerości i tworzenia.

Rekrutacja do tegorocznej edycji kończy się już jutro – 5 września. Następnie w dniach 18 września – 20 listopada będą odbywać się spotkania warsztatowe w Pawilonie Czterech Kopuł, a w dniach 19-26 listopada 2023 roku będzie finałowy tydzień projektu, na który na pewno zawitamy! Tegoroczna edycja jest skierowana do osób pełnoletnich, więc jeśli masz mniej niż 18 lat – poczekaj na zapisy w kolejnych edycjach. Jeśli chcecie wziąć udział w projekcie, należy wypełnić formularz zgłoszeniowy, który znajduje się tutaj. Więcej informacji znajdziecie także na stronie BE TOGETHER – Sztuka i Integracja.

BT 2023 fb cover

Fotografia główna: Jerzy Wypych

Śledź nasz kanał na Telegramie

z materiałami niepublikowanymi na naszej stronie
PUBLIKACJA JEST DOSTĘPNA POD LICENCJĄ:

Uznanie autorstwa -
Użycie niekomercyjne 4.0

blank
blank
blank
CZY DLA CIEBIE RÓWNIEŻ JEST WAŻNE
TO O CZYM CZYTASZ?

Nigdy nie było ważniejszego czasu, aby edukować społecznie

ORION Organizacja Społeczna tworzy Publikacje dla osób, które cenią wiedzę opartą na dowodach i sprawdzonych źródłach. Naszym celem jest budowanie świadomego społeczeństwa, dlatego nasze materiały zawsze będą z darmowym dostępem. Jeśli możesz wesprzyj nas dzisiaj, przekazując darowiznę, którą możesz odliczyć od podatku oraz udostępniaj nasze Publikacje swoim przyjaciołom.
blank

Alan O. Grinde

Animator i manager kultury. Koordynator projektów w ORION Organizacja Społeczna. Grafik, web designer, lektor, specjalista od audio masteringu.

Uważasz, że to co robimy jest ważne?

Możemy się rozwijać dzięki Twojemu wsparciu.
Jesteśmy organizacją niezależną od wpływów politycznych oraz biznesowych.
blank

Dane adresowe

  • ul. Piłsudskiego 74 lok. 320
  • 50-020 Wrocław
  • Email: orionfm@yahoo.com
  • KRS: 0000499971
  • NIP: 7123285593
  • REGON: 061657570

INFORMACJE

Numer konta (Nest Bank):
92 2530 0008 2041 1071 3655 0001
  • Polityka prywatności
  • Regulamin wpłat darowizn
  • Fundacja Techya

NEWSLETTER

Bądź na bieżąco z istotnymi informacjami z kręgu naszych działań.