“Samoistna odpowiedź meridanów czuciowych” – brzmi magicznie prawda? Po angielsku Autonomous Sensory Meridian Response to zjawisko przyjemnego mrowienia w okolicach głowy, szyi i innych obszarach ludzkiego ciała. U mnie przejawia się poprzez nagły tajfun gęsiej skórki na ciele i poczucia, jakby przez ciało przeszedł piorun. To wyjątkowe i relaksujące doświadczenie przychodzi zawsze z odpowiednim dźwiękiem i muzyką.
Jak najlepiej poczuć się głęboko umiejscowionym w środku akustycznej sceny? Do tego służy nagrywanie binauralne, które zdobywa coraz więcej entuzjastów. Właśnie w oparciu o takie nagrywanie wkrótce będziemy rozwijać nasze dwa projekty “Polska brzmi fajnie!” i “Binauralny Wrocław”. Tym bardziej z dumą informujemy, że w celu ich realizacji rozpoczęliśmy współpracę z firmą 3Dio. Jest to również idealna okazja, aby porozmawiać ze specjalistą o wyjątkowości nagrywania binauralnego, jego zastosowaniach oraz istocie zachowywania dziedzictwa akustycznego. Zapraszam was do rozmowy z Brianem Andersonem.
Cześć, może na początek opowiesz, dlaczego nagrywanie binauralne jest takie wyjątkowe?
Nagrywanie binauralne jest specjalną formą nagrywania, która ma na celu odtworzenie, w jaki sposób słyszy człowiek. Prawdziwe nagrywanie tego typu wymaga binauralnego mikrofonu, który składa się z dwóch kształtów odpowiadających anatomii ludzkiego ucha. W każdym kanale usznym znajduje się kapsuła mikrofonu. Kształt ucha transformuje dochodzący do niego dźwięk w ten sam sposób jak nasze uszy uchwytują dźwięki naturalnego świata wokół nas. Kiedy odsłuchujemy takich nagrań, nasze mózgi rozpoznają tę transformację przychodzących dźwięków i interpretują je tak, jakbyśmy fizycznie się tam znajdowali i byli zwróceni w tym samym kierunku co mikrofon (w czasie, kiedy zostało wykonane nagranie). Takie nagrywanie zapewnia najdokładniejszą reprezentację każdego krajobrazu dźwiękowego.
Co wg Ciebie wyróżnia go spośród innych form rejestracji dźwięku?
Większość innych rodzajów nagrań dźwiękowych koncentruje się na przechwytywaniu określonego źródła dźwięku. Większość z nas zna mikrofony rejestrujące ludzki głos, instrumenty muzyczne czy efekty dźwiękowe. Zdecydowana większość tych nagrań ma na celu skupienie i wzmocnienie tych dźwięków, jednocześnie eliminując lub redukując wszelkie obce dźwięki, których usłyszenie nie było intencją osoby nagrywającej. Jednak ludzkie uszy nie w taki sposób odbierają świat naturalny. Nasze uszy i mózgi rejestrują wszystko wokół nas, a dzięki kształtowi naszych uszu jesteśmy w stanie wskazać lokalizację dźwięków w dowolnej przestrzeni niezależnie od tego, czy chcemy je słyszeć czy nie. Tak właśnie działają mikrofony binauralne – przechwytują wszystko w dowolnej przestrzeni. Co ważne, mikrofony te pozwalają nam wskazać lokalizację dźwięku w oparciu o kierunek, w którym mikrofon jest skierowany podczas nagrywania. Tak jak inne mikrofony, również te binauralne można ustawić w kierunku dowolnego źródła dźwięku wzmacniając w ten sposób jego odbiór. Jeśli materiał realizujemy z obrazem, to mikrofony binauralne mogą z łatwością rejestrować dźwięki, które nie są widoczne w obszarze towarzyszącego video.
Firma 3Dio powstała z myślą o… dzieciach. Możesz opowiedzieć o idei, która stoi za startem Waszej firmy?
Jeff Anderson, mój brat, założyciel, wynalazca i dyrektor generalny mikrofonów 3Dio, po raz pierwszy zaczął eksperymentować z binauralnym nagrywaniem wkrótce po urodzeniu swojego pierwszego dziecka. Zawsze miał obsesję na punkcie wciągającego i przestrzennego dźwięku, a po odkryciu możliwości nagrywania binauralnego jego pierwszym pomysłem było uchwycenie dźwięków bawiących się jego dzieci. Wiedział, że wkrótce dorosną i będzie mu brakowało dźwięków, kiedy bawią i śmieją się w domu. Chciał znaleźć sposób na uchwycenie dźwięków, aby móc potem ich słuchać tak, jakby dalej były z nim w pokoju jego małego dzieci długo jeszcze po tym, jak dorosną. To była jego pierwsza inspiracja do stworzenia mikrofonu. Wkrótce zaczął eksperymentować z rejestrowaniem dźwięku z wykorzystaniem wkładek usznych oraz sztucznej głowy. Kontynuując udoskonalanie projektu, tworzył coraz lepsze kształty uszu. Okazało się, że posiada bardzo dużo takich prototypowych silikonowych kształtów. Zdecydował się sprzedawać je jako protezy uszne. Dzięki temu wkrótce odkrył, że istnieje wysokie zapotrzebowanie na protezy uszne oraz tani mikrofon binauralny. Po niezliczonych prototypach udało się później wypuścić nasz pierwszy model binauralnego mikrofonu o nazwie Free Space.
Dlaczego zachowywanie dziedzictwa akustycznego/dźwiękowych pejzaży jest tak ważne?
Świat szybko się zmienia. Wraz z wzrostem populacji ludzi, każdy zakątek świata naturalnego zostaje zamieszkały, w wyniku czego zmniejsza się liczba miejsc, w których nadal istnieje naturalny spokój i bezruch matki natury. 3Dio z dumą popiera wysiłki na rzecz uchwycenia świata przyrody takiego, jaki jest dzisiaj, bo być może wkrótce będziemy mówić o nim w formie przeszłej. Zanieczyszczenie hałasem jest naturalną konsekwencją cywilizacji. Na Ziemi jest coraz mniej miejsc, w których ludzie nie wpływają na naturalne odgłosy życia na tej planecie. 3Dio z dumą współpracuje z osobami i organizacjami, które chcą uchwycić i zachować nagrania tych miejsc właśnie poprzez binauralne rejestrowanie dźwięku.
Niedługo nasza organizacja będzie dzięki wam rozwijała projekt “Polska brzmi fajnie”. Jaka jest wg Ciebie rola dźwięku w turystyce?
Dźwięk w turystyce jest szczególnie ważny jako sposób na precyzyjne ukazanie dowolnego celu naszej podróży. Widzimy naszymi oczami, ale widzimy tylko to, co jest przed nami. Natomiast nasze uszy wychwytują wszystko wokół nas – niezależnie czy możemy to zobaczyć, czy nie. W 3Dio czujemy ten ogromny brak dźwiękowej reprezentacji, jeśli chodzi o dane doświadczenie, niezależnie czy jest to koncert, wydarzenie sportowe, czy wycieczka – pomyśl o dźwiękach fal rozbijających się o tropikalną plażę… Wierzymy, że dokładne przedstawienie tych doświadczeń zarówno przy użyciu atrakcyjnych wizualizacji, jak i wciągającego dźwięku może znacznie poprawić marketing turystyczny i promocję, mając nadzieję, że więcej osób będzie skłonnych do eksploracji danego miejsca.
Czasem wydaje mi się, że niedoceniamy tego aspektu podczas wypoczynku na wakacjach/urlopie… Z wykorzystaniem waszych mikrofonów został zrealizowany m.in. film w Amazonii zawierający ogromne ilości field-recordingu.
Uwielbiam to co do tej pory wyprodukował Justus wraz ze swoim zespołem i czekamy na więcej jego materiałów. Jego zespół kreci film dokumentalny o historii kakao i jego wpływie na lokalne środowiska i ludzi. Wierzymy w siłę wyobraźni widzów i ich zdolność do samodzielnego decydowania o tym, jak postrzegać i rozumieć daną scenę. To współgra z pracą Justusa, który również dokumentuje dźwięki lasu deszczowego Amazonii w jego naturalnym pięknie i krajobrazie dźwiękowym.
Zastosowania binauralnego nagrywania są ogromne. Mikrofony 3Dio były używane do wykonania dźwięków dla gry “Resident Evil RE: 2”. Proszę opowiedz nam o tym.
Zespół audio w CAPCOM wykonał fenomenalną robotę wprowadzając binauralnie zarejestrowany dźwięk do strzelanki FPS. Dzięki własnemu, specjalnemu algorytmowi byli w stanie zarejestrować efekty dźwiękowe z wykorzystaniem mikrofonu 3Dio i przetłumaczyć ten dźwięk na powtarzalne źródło dźwięku w różnych odległościach i lokalizacjach w grze – jednocześnie zachowując charakterystykę binauralnego nagrywania. Co jest zrozumiałe, nie udostępnili nam tego algorytmu, ale mamy nadzieję, że będą korzystać z tej technologii w kolejnych grach.
Jak ważna jest rola wyjątkowo przedstawionego/zrealizowanego dźwięku wiedzą filmowcy. Mikrofony 3Dio były już w użyciu na kilku planach zdjęciowych…
Produkcja filmów to dziedzina, w której wciąż staramy się zyskać na popularności, ponieważ wielu projektantów dźwięków i reżyserów filmowych wie co im się podoba i nie mają tendencji do odbiegania od standardów branżowych. Jednak niektórzy innowatorzy zaczynają odłączać się od stada i eksperymentują z różnymi technikami. Nawiązaliśmy współpracę z kilkoma filmowcami, którzy chcą stworzyć wciągające wrażenia dźwiękowe i/lub włączyć nagrywanie binauralne w swoje projekty, aby wzmocnić konkretne sceny. Przykładowo, istnieje film pełnometrażowy (niestety nie mogę powiedzieć tytułu dopóki nie zostanie wydany w przyszłym roku), do którego dostarczyliśmy mikrofony binauralne. W filmie wykorzystywane są one do wszystkich scen związanych ze śnieniem, jako narzędzie do głębszego zanurzenia widza w film i stworzenie nowego wyznacznika jego odbioru. Tego typu zastosowanie binauralnego nagrywania jest dokładnie tym, do czego stworzyliśmy te mikrofony.
Na ciekawy krok zdecydowała się założona w 1945 roku Philharmonia Orchestra. W celu przyciągnięcia młodszej audiencji zdecydowali się na dołożenie technologii VR. Oczywiście realizacja nie mogła się udać bez waszych mikrofonów… W jakim kierunku według ciebie będzie rozwijała się technologia z nagrywaniem i odtwarzaniem dźwięku? Dźwięk 3D, ambisonic, 360°… Czy jest coś jeszcze do zrobienia w tej materii?
Na bardzo wysokim poziomie technologia związana z mikrofonami ma wciąż miejsce na rozwój i ulepszenia w celu zmniejszenia poziomu szumu własnego i zwiększenia zakresu dynamiki różnych przetworników. Ambisonic jest obiecujący, ale wymaga pracy postprodukcyjnej, aby zmanipulować dźwięk do pożądanego stanu, który to może być subiektywny dla inżyniera dźwięku lub producenta. Binaualne nagrywanie wciąż wymaga ulepszeń związanych z kierunkowością i samym przechwytywaniem dźwięków znajdujących się na odległych końcach spektrum związanego z poziomem ciśnienia akustycznego, tak aby jeszcze lepiej reprezentować dźwięk odpowiedni dla ludzkiego słuchu. Obecnie trwają również starania, aby umożliwić dokładne doświadczenie dźwięku zarejestrowanego binauralnie za pomocą głośników, a nie tylko słuchawek (co jest obecnie wymagane dla pełnych wrażeń związanych z nagraniami binauralnymi). Wszystkie te przykłady znacznie poprawiłyby wrażenia słuchowe praktycznie wszystkich treści.
Jakie są wasze plany jako firma? Jak można zdobyć wasze mikrofony w Polsce? Powiedz też parę słów o waszych europejskich dystrybutorach.
Obecnie pracujemy nad zaprojektowaniem nowej serii mikrofonów. Jesteśmy z tego powodu bardzo podekscytowani. Nasze prototypy brzmią niesamowicie i chcemy ulepszyć przyszłe modele o zmodernizowaną technologię i więcej funkcji, o które prosili nasi klienci. Nie chcę zdradzać zbyt wiele, ale jesteśmy pewni, że nasi klienci będą tak samo podekscytowani jak i my.
Jeśli chodzi o naszych dystrybutorów, obecnie współpracujemy z firmami w Wielkiej Brytanii, Niemczech, na Malcie i w Szwajcarii. Sprzedajemy również bezpośrednio poprzez naszą stronę internetową 3diosound.com i wysyłamy na cały świat, w tym i do Polski!
Dziękuję za wywiad Jeśli chcesz coś dodać, to proszę bardzo
Dzięki za pytania i możliwość wywiadu! Cieszymy się, że możemy współpracować z Fundacją Praca Moc Energia (obecnie ORION Organizacja Społeczna – przyp. red.).
Nawet nie wiecie jak my bardzo również… A wy, jeśli jeszcze nie mieliście okazji spotkać się z binauralnym nagrywaniem, to zakładajcie słuchawki na uszy i odpalajcie poniższe materiały zrealizowane z wykorzystaniem mikrofonów 3Dio. Już wkrótce pojawią się nagrywane binauralnie materiały w ramach naszych projektów “Polska brzmi fajnie!” oraz “Binauralny Wrocław” (w przygotowaniu).