Dźwięk powiązany z przestrzenią i czasem towarzyszy człowiekowi od zawsze. Odgłosy natury i cywilizacji, które towarzyszą codziennym obowiązkom, oraz muzyka, która ma moc łagodzenia obyczajów – to wrażenia słuchowe tak mocno związane z naszym życiem, iż przestają być zauważalne. Dźwięk kształtuje otoczenie, środowisko, a także nas samych. Tak samo turystyka trwale związana jest z dźwiękiem.
Turysta jest poszukiwaczem wrażeń – kolekcjonerem doznań. John Urry zauważa, że na doświadczenie turysty składają się wrażenia wzrokowe (odgrywają rolę wiodącą), ale również kombinacje dźwięków, bukiety zapachów, doznania smakowe i geografia dotyku. Współczesna turystyka w związku z dynamicznym rozwojem potrzebuje ciągle nowych atrakcji jako celów podróży dla milionów uczestników, którzy zwiedzili już uznane obiekty. Powstaje nowa jakość w turystyce, zorientowana na edukację i poznawanie, rozrywkę i ekscytację.
Już ponad 100 lat temu zauważano wyjątkowość zjawisk dźwiękowych różnych rejonów świata. Zróżnicowanie brzmieniowe ukazują opisy i relacje z podróży. W relacjach z podróży po Ameryce Środkowej Aleksandra von Humboldta (1769–1859) zapoznajemy się ze światem dźwięków, jako integralną częścią każdego kraju i regionu. Uwagę Humboldta przyciągają zarówno dźwięki przyrody, jak i kultury. Dźwięk jest traktowany jako źródło informacji oraz narzędzie komunikacji (zwierząt, ludzi). Dźwięki są elementem całości – środowiska geograficznego i funkcjonują w powiązaniu z jego pozostałymi elementami.
Deklaracja z Rio przyjęta na „Szczycie Ziemi” w Rio de Janeiro (1992 r.) wskazuje, że w centrum rozwoju zrównoważonego są ludzie, którzy mają prawo do zdrowego i twórczego życia w harmonii z przyrodą. Poprawa jakości życia powinna następować poprzez ograniczenie lub wyeliminowanie modeli produkcji i konsumpcji zakłócających ten rozwój. Konieczne jest zatem przewartościowanie dotychczasowego stylu życia i wprowadzenie ludzkości na nową ścieżkę rozwoju, prowadzącą w kierunku jakości, a nie ilości.
W związku z powyższym poszukiwane są nowe formy turystyki odpowiadające modelowi turystyki zrównoważonej, czyli turystyki łagodnej, przyjaznej środowisku, pojmowanej jako aktywność turystyczna, która odbywa się z poszanowaniem środowiska, zapewnia długotrwałe zachowanie walorów przyrodniczych i kulturowych, jest sprawiedliwa i możliwa do zaakceptowania pod względem ekonomicznym i socjalnym. Podstawę koncepcji turystyki zrównoważonej stanowi osiągnięcie harmonii między potrzebami turystów, środowiska przyrodniczego i lokalnych społeczności.
Dźwięk jest integralnym elementem krajobrazu i bardzo ważnym składnikiem tożsamości miejsca. Jest częścią dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego. Turystyka może być zagrożeniem dla warstwy dźwiękowej krajobrazu. Zagrożenie hałasem, a jednocześnie poszukiwanie nowych atrakcji turystycznych i zapotrzebowanie na wysoką jakość życia skłaniają do zainteresowania krajobrazami dźwiękowymi w turystyce. Krajobraz dźwiękowy stanowi ogromny potencjał dla rozwoju turystyki zrównoważonej. Może być czynnikiem zwiększającym atrakcyjność zarówno obszarów cennych przyrodniczo (obszary ciche, parki narodowe), jak i wyjątkowych kulturowo (zabytkowe centra miast); jest to szczególnie ważne w związku z nierównomiernym obciążeniem ruchem turystycznym. Turystyka dźwiękowa, opierająca się na krajobrazach dźwiękowych jako podstawowym elemencie atrakcyjności turystycznej, jest zgodna z koncepcją zrównoważonego rozwoju, odkrywanie różnorodności dźwiękowej krajobrazu może się przyczyniać do ochrony środowiska przyrodniczego przed hałasem oraz może przynieść wiele korzyści w sferze społecznej i gospodarczej. W turystyce dźwiękowej ważną rolę odgrywa edukacja i holistyczne spojrzenie na przyrodę i kulturę. Zwrócenie uwagi na krajobrazy dźwiękowe jako jeden z zasobów tych obszarów może pomóc w zwiększeniu wrażliwości społeczeństwa na piękno subtelnych dźwięków przyrody, wrażliwości będącej warunkiem niezbędnym dla właściwego funkcjonowania przyrody i dla zdrowia człowieka.
Warto pamiętać, że muzyka łagodzi obyczaje, ale także relaksuje, uspokaja i leczy. Współcześnie muzykoterapia jest metodą leczenia, którą wykorzystuje się w sektorze społecznym, wychowawczym i medycznym. Muzykoterapia, jako rodzaj leczenia poprzez zastosowanie muzyki, zyskała nie tylko oficjalny status medyczny i psychologiczny, ale również wymiar kulturalny oraz artystyczny. Muzykoterapia to forma psychoterapii, rehabilitacji lub pomocy psychomuzycznej, która wykorzystuje dźwięk oraz muzykę – w każdej możliwej formie – jako środek wyrazu, komunikacji, strukturyzacji oraz analizy relacji. Stosowana jest zarówno indywidualnie, jak i grupowo, w pracy z dziećmi i osobami dorosłymi.
Wycieczki audio, jako prezentacje krajobrazu dźwiękowego, podobnie jak słuchowiska radiowe, wpływają twórczo na pobudzenie wyobraźni, stają się szansą dla osób zagrożonych wykluczeniem z turystyki – jak osoby niepełnosprawne, niewidome, a także zagrożone ubóstwem.
Polska jest ciekawym miejscem na realizację tego typu projektu. Ogólnodostępny katalog miejsc atrakcyjnie akustycznych wraz z opisami, zdjęciami, nagraniami lektora może stanowić rozszerzenie możliwości poznawania Polski dla osób, które ze względów zdrowotnych czy materialnych mogą mieć problemy czy wręcz brak możliwości odwiedzenia tych miejsc.
Ponadto ukazanie piękna akustycznego naszego kraju przyczyni się do promocji Polski poza granicami – czy to wśród rodaków mieszkających na obczyźnie czy obywateli innych państw, którzy są zainteresowani turystyką w tej części Europy.
Już w latach 90. w Japonii stworzony został katalog 100 charakterystycznych krajobrazów dźwiękowych (100 Soundscapes of Japan), którego celem była zarówno ochrona dziedzictwa, jak i zapewnienie wysokiej jakości środowiska (ochrona przed hałasem). Niektóre z projektów mają charakter międzynarodowy, m.in. Soundcities, Sonic Postcards, Save Your Sounds, Sounds of Europe, Sound Tourism lub lokalny: Sounds of New York, Favourite Manchester Sounds. Projekt "ASMR Polska" wpisuje się w powyższe założenia.
W ramach tego projektu będziemy realizować dla Was wycieczki audio w formie binauralnej – czyli takiej, że po założeniu słuchawek będziecie mieli wrażenie, że znajdujecie się z nami właśnie w danym miejscu (nie mylić ze stereofonią).
Nagrania realizujemy z wykorzystaniem mikrofonu FREE SPACE PRO II firmy 3DIO.
Jak widzicie na zdjęciu, nasz mikrofon ma uszy. Kształt ucha transformuje dochodzący do niego dźwięk w ten sam sposób, jak nasze uszy uchwytują dźwięki naturalnego świata wokół nas. Kiedy odsłuchujemy takich nagrań, nasze mózgi rozpoznają tę transformację przychodzących dźwięków i interpretują je tak, jakbyśmy fizycznie się tam znajdowali i byli zwróceni w tym samym kierunku co mikrofon (w czasie, kiedy zostało wykonane nagranie). Takie nagrywanie zapewnia najdokładniejszą reprezentację każdego krajobrazu dźwiękowego.
> PRZECZYTAJ WYWIAD O WYJĄTKOWOŚCI NAGRAŃ BINAURALNYCH Z PRODUCENTEM MIKROFONÓW 3DIO SOUND
Osoby niewidome i niepełnosprawne, z ograniczonymi możliwościami turystycznymi.
Osoby zainteresowane turystyką i rekreacją, doceniające inne oferty turystyczne.
Osoby zamieszkujące poza granicami kraju, które są zainteresowane turystyką w środkowo-wschodniej Europie.
Osoby związane z Polonią i Polacy mieszkający poza granicami kraju, wykazujący naturalne zainteresowanie i tęsknotę za Polską.
Osoby świadomie wspierające zrównoważony rozwój, w tym dbające o zachowanie równowagi w środowisku naturalnym i zmniejszenie ingerencji człowieka w naturę.
Osoby korzystające z dźwiękowych materiałów wspierających muzykoterapię i relaksację opartą o dźwięki przyrody.
Osoby świadome potrzeby działań pro-ekologicznych w otaczającym świecie.
Osoby generalnie otwarte na nowe doświadczenia, ciekawe świata.
Wspieraj nas również bezkosztowo, dzieląc się naszymi nagraniami na swoich mediach społecznościowych. Napisz też co sądzisz, co odczuwasz kiedy przenosisz się w dane miejsce z tymi nagraniami :)
Opublikuj na swoich mediach społecznościowych nasze grafiki oraz oznacz @orion.fm - chcemy móc Ci podziękować :)
Można również wykonać przelew na konto ORION Organizacja Społeczna tytułem "Turystyka dźwiękowa dla osób z niepełnosprawnościami".
Nasze konto znajduje się w Nest Banku:
92 2530 0008 2041 1071 3655 0001